Στη χώρα του Πινόκιο

Η αλήθεια είναι, ότι είναι παγκόσμιο φαινόμενο να δίνονται υποσχέσεις από τους πολιτικούς προεκλογικά ακόμα κι αν είναι αμφίβολη η δυνατότητα πλήρους υλοποίησής τους. Στην Ελλάδα, όμως, με ένα λαό παρορμητικό και -δυστυχώς- με ελλιπή παιδεία, αυτό έχει περάσει τα όρια της υπερβολής και θα αποτελούσε υλικό πρώτης τάξης για κωμωδία, αν δεν είχαμε καταλήξει στη σημερινή τραγωδία που περνάει η χώρα μας. Δεκαετίες τώρα, οι πολιτικοί μας ξέρουν ότι όσο μεγαλύτερες μπαρούφες πετάξουν πριν τις εκλογές, όσο πιο παράλογα και ανέφικτα πράγματα υποσχεθούν, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουν να εκλεγούν. Κι αυτό δεν συνέβαινε μόνο τις «καλές» εποχές, όταν οι κυβερνήσεις έπαιρναν δάνεια και μοίραζαν διορισμούς, αυξήσεις και «έργα», αλλά έγινε τέτοια συνήθεια στον ελληνικό λαό, που συνεχίστηκε ακόμα κι όταν μαζεύτηκαν τα μαύρα σύννεφα από πάνω μας και μας έπιασε η καταιγίδα. Μας έγινε μάλιστα τέτοια ψύχωση η προσκόλληση στους μεγαλύτερους παραμυθάδες, που όσο χειροτέρευαν τα πράγματα, τόσο περισσότερο τους ακολουθούσαμε.

Η «επανίδρυση του κράτους» που υποσχόταν ο Καραμανλής έγινε ανέκδοτο ακόμα και ανάμεσα στους δεξιούς, αλλά τον ψήφισαν και δεύτερη φορά, παρά το μπάχαλο της πρώτης κυβέρνησής του. Η οικονομία πήγαινε κατά διαβόλου, ο Καραμανλής πριν πέσει ανακοίνωσε πάγωμα μισθών στο δημόσιο και άλλα παρόμοια μέτρα, αλλά ο Παπανδρέου κατέβηκε στις εκλογές με το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» και σάρωσε! Λες και δεν το ξέραμε όλοι ότι λεφτά πια δεν υπήρχαν κι ότι μας κορόιδευε ασύστολα. Στις τελευταίες εκλογές το ρόλο του μέγα παραμυθά ανέλαβε ο Τσίπρας (με δεξιό ψάλτη αυτόν τον απίθανο Καμμένο, αλλά αυτόν επειδή αμφιβάλλω αν τον παίρνουν στα σοβαρά ακόμα κι εκείνοι που τον ψηφίζουν, δεν τον υπολογίζω στα κόμματα που διεκδικούν κάτι παραπάνω από το ρόλο του Καραγκιόζη της Βουλής). Το σύνθημα, λίγο πιο σύνθετο, ήταν «καταργούμε μεθαύριο το μνημόνιο, οι Ευρωπαίοι θα εξακολουθήσουν να μας δανείζουν τα δισεκατομμύρια κατά δεκάδες, οπότε ούτε γάτα ούτε ζημιά». Και μ' αυτό το μέγιστο ψεύδος, το κόμμα του 4% σκαρφάλωσε σε δύο αναμετρήσεις στο 27%.

Αλλά οι εκλογές κάποτε τελειώνουν και ο κόσμος υποτίθεται ότι προσγειώνεται στην πραγματικότητα, ξεπερνάει τα ψέματα που εν γνώσει του σέρβιραν οι πολιτικοί και αντιμετωπίζει με ρεαλισμό την καθημερινότητα. Αμ δε! Ο πνιγμένος από τα μαλλιά πιάνεται και όσο η κατάσταση είναι τόσο χάλια, υπάρχουν άνθρωποι έτοιμοι να πιστέψουν οτιδήποτε προκειμένου να αισθανθούν κάποια ελπίδα. Όπως έλεγαν, όμως, πολύ σοφά οι αρχαίοι πρόγονοί μας «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Αντί να περιμένουμε από τους επίδοξους σωτήρες που μας γεμίζουν ψέματα να διοικήσουν αποτελεσματικά τη χώρα και τους Ευρωπαίους να φοβηθούν τον Τσίπρα και να συνεχίσουν αν ρίχνουν δισεκατομμύρια στα ταμεία μας για να διορίσουμε κι άλλο κόσμο στο δημόσιο, πρέπει πριν απ' όλα να καταλάβουμε πού ακριβώς βρισκόμαστε και να δούμε πού θέλουμε και πού μπορούμε να πάμε.

Πρέπει κατ' αρχάς να καταλάβουμε, ότι αυτοί που χαρακτηρίζουν την τωρινή μας κατάσταση ως «συνθήκες τρίτου κόσμου» και διατείνονται πως δεν έχουμε πια τίποτα να χάσουμε, ακόμα κι αν «τα σπάσουμε» με τους εταίρους μας, αφενός ψεύδονται ασύστολα και αφετέρου προσβάλλουν βάναυσα δισεκατομμύρια ανθρώπους του Τρίτου Κόσμου, που δίνουν κάθε μέρα αγώνα για ένα πιάτο φαγητό (το οποίο συχνά δεν εξασφαλίζουν) και δεν διαθέτουν 500 αυτοκίνητα για κάθε 1000 κατοίκους, ούτε 110 κινητά τηλέφωνα για κάθε 100 κατοίκους, ούτε 2-3 τηλεοπτικές συσκευές σε κάθε σπίτι. Και φυσικά δεν ζουν σε τόσο μεγάλα σπίτια, που διαθέτουν φως-νερό-τηλέφωνο και άλλες ανέσεις. Το βιοτικό μας επίπεδο μειώθηκε σημαντικά από την κρίση, υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν, αλλά το να λένε κάποιοι ότι είμαστε στον πάτο και δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε, είναι πολιτική αλητεία. Το ότι είμαστε πιο φτωχοί από τους άλλους Δυτικοευρωπαίους, σημαίνει απλώς ότι είμαστε οι πιο φτωχοί από τους προνομιούχους του πλανήτη. Γι' αυτό άλλωστε και τόσοι δυστυχείς από χώρες του τρίτου κόσμου που βρίσκονται λαθραία στην Ελλάδα, κάνουν ότι μπορούν για να μη φύγουν, παρά τα χάλια μας.

Υπάρχουν λοιπόν και (πολύ) χειρότερα που πρέπει με κάθε τρόπο να αποφύγουμε και όποιος μας λέει ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε, ή είναι εντελώς βλάκας, ή κάτι έχει να κερδίσει από την καταστροφή μας. Από εκεί και πέρα, ούτε τα πετρέλαια που δήθεν υπάρχουν κατά δισεκατομμύρια βαρέλια θα μας σώσουν (ακόμα κι αν υπάρχει πετρέλαιο, που δεν είναι σίγουρο, ούτε ξέρουμε πόσο είναι, χρειάζεται τουλάχιστον μία δεκαετία για ν' αρχίσουμε να εισπράττουμε απ' αυτό), ούτε μπορούμε να συνεχίσουμε ως κράτος να έχουμε ελλείμματα, γιατί κανείς δεν είναι διατεθειμένος να τα καλύπτει. Και το μνημόνιο δεν ήταν παρά μία συμφωνία ότι θα μειώσουμε το έλλειμμα. Εμείς διαλέξαμε να το κάνουμε με τον πιο ηλίθιο τρόπο, τις οριζόντιες μειώσεις μισθών και συντάξεων και την οριζόντια φορολογία κι από εμάς εξαρτάται να το κάνουμε πιο δίκαια και πιο αποτελεσματικά από εδώ και πέρα. Χωρίς «καταγγελίες» των μνημονίων και παρόμοιους λεονταρισμούς, που απλώς θα ενισχύσουν εκείνους τους κύκλους στην Ευρώπη που θα ήθελαν να αναγκαστούμε να βγούμε από το ευρώ και να εξαθλιωθούμε, για να μας δείχνουν μετά σαν παράδειγμα σε όσους κάνουν παρόμοιες σκέψεις σε άλλες χώρες...

Το πάθημα ποτέ δεν έγινε μάθημα

Στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν υπάρχει άλλο παράδειγμα λαού με τέτοια πολιτιστική, οικονομική και στρατιωτική υπεροχή που του έδωσε τη δυνατότητα να κυριαρχήσει στην περιοχή του για τόσες χιλιετίες (τουλάχιστον πολιτιστικά, ακόμα και σε περιόδους που προσωρινά υποχώρησε ή υποτάχθηκε πολιτικά) και παρ' όλα αυτά να καταφέρει να συρρικνωθεί τελικά σχεδόν σε επίπεδο ανυπαρξίας, όπως ο ελληνικός. Το ότι είμαστε λαός αυτοκαταστροφικός το γνωρίζει όποιος έχει μάθει έστω και λίγη ελληνική ιστορία, ακόμα και στα άθλια ελληνικά σχολεία. Για μερικές χιλιετίες όμως οι πρόγονοί μας, παρά το γεγονός ότι έδωσαν δεκάδες ευκαιρίες σε εξωτερικούς εχθρούς να τους βρουν ευάλωτους γιατί αυτοαποδυναμώνονταν καταστρέφοντας ο ένας τον άλλο σε εσωτερικούς πολέμους, κατάφερναν χάρη στη φαντασία και το δυναμισμό τους να βρίσκουν λύσεις που τους επέτρεπαν να αποκρούουν τις επιθέσεις, να επεκτείνουν την επιρροή τους και να αναπτύσσονται. Ας μη γελιόμαστε, ακόμα κι αυτή η δημοκρατία την οποία υπερηφανευόμαστε ότι δημιουργήσαμε, ήταν μία (ευφυέστατη φυσικά) επινόηση που έδωσε λύση στο πρόβλημα διακυβέρνησης που δημιουργούσε το γεγονός ότι δεν χωνεύουμε ο ένας τον άλλο και δεν αποδεχόμαστε άλλον Έλληνα για αρχηγό!

Όταν, όμως, προκαλείς την τύχη σου συνεχώς κι όταν οι άλλοι γύρω σου εξελίσσονται, μοιραία έρχεται και η ώρα της κρίσης. Με τους Ρωμαίους μπορεί να τη... σκαπουλάραμε, γιατί παρά το ότι υποταχθήκαμε στρατιωτικά σ' αυτούς καταφέραμε να υπερισχύσουμε πολιτιστικά, σε βαθμό που ακόμα κι όταν διαιρέθηκε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, δημιουργήθηκε το βυζαντινό κράτος με ελληνική πολιτιστική βάση, το οποίο κυριάρχησε στην περιοχή του για 1000 ακόμα χρόνια. Τα ψέματα τελείωσαν με την τουρκοκρατία, μια και ο νέος κατακτητής ήταν τόσο διαφορετικός πολιτιστικά, θρησκευτικά και φυλετικά, που δεν είχε την παραμικρή διάθεση να αφομοιώσει την ελληνική κουλτούρα ακόμα και μετά από συμβίωση τεσσάρων αιώνων. Μάλλον εμείς βγήκαμε χαμένοι από αυτή τη συμβίωση, που ενίσχυσε τα ελαττώματά μας αμβλύνοντας ταυτόχρονα τα προτερήματά μας.

Αυτή την τεράστια υποχώρηση, που μας οδήγησε σε μία περιθωριοποίηση από την οποία ποτέ δεν συνήλθαμε, μετατρέποντάς μας από ισχυρό παράγοντα σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου και της νότιας Ευρώπη σε ένα μικρό βαλκανικό κράτος με τοπική επιρροή, την προκαλέσαμε μόνοι μας. Με την ξεροκεφαλιά μας και με την αυτοκτονική τάση μας να χτυπάμε το κεφάλι μας στον τοίχο όταν πίσω απ' αυτόν υπάρχει κάτι που δεν μας αρέσει, όταν ήρθε η ώρα να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις επιλέξαμε πάντα τη χειρότερη. Όταν βρεθήκαμε στο δίλημμα να δεχτούμε τη βοήθεια της Δύσης με αντάλλαγμα την ενίσχυση της επιρροής της και την αναγνώριση «πρωτείων» του Πάπα απέναντι στην ορθόδοξη εκκλησία, τη στιγμή που οι Τούρκοι ήταν προ των πυλών της Πόλης, οι ψευτοπατριώτες που σε πολλές περιόδους της ιστορίας μας έπαιξαν καταστροφικό ρόλο παριστάνοντας τους «ανεξάρτητους» Έλληνες που προασπίζονται τα εθνικά συμφέροντα (τη στιγμή που νοιάζονταν μόνο για τα δικά τους), παρέσυραν το λαό, που αρνήθηκε τη συμμαχία με τους δυτικούς.

Το αποτέλεσμα βέβαια είναι γνωστό: τέσσερις αιώνες τουρκοκρατίας που κατέστρεψαν και περιθωριοποίησαν οριστικά τον ελληνισμό. Και αν δεν ήταν αυτοί οι Δυτικοί που μονίμως βρίζουμε αλλά μονίμως σ' αυτούς προστρέχουμε όταν έχουμε προβλήματα (και τους Ρωμαίους άλλωστε εμείς τους φέραμε στην Ελλάδα), ακόμα υπόδουλοι στους Τούρκους θα είμαστε. Γιατί το σύγχρονο ελληνικό κράτος δεν θα είχε δημιουργηθεί αν δεν γινόταν η ναυμαχία του Ναυαρίνου, όπου οι δυτικές δυνάμεις νίκησαν τους Τούρκους και τους ανάγκασαν να φύγουν από την Ελλάδα. Η ελληνική επανάσταση είχε ήδη ηττηθεί κατά κράτος από τον Ιμπραήμ, αφού οι «ηρωικοί» έλληνες επαναστάτες είχαν καταφέρει να καταστρέψουν μόνοι τους τις επιτυχίες τους, ξεκινώντας... εμφύλιο πόλεμο στη διάρκεια της επανάστασης! Οι ευρωπαϊκοί στόλοι έδιωξαν τους Τούρκους από την Ελλάδα, τη στιγμή που οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, που είχαν ξεσηκώσει υπέρ τους την κοινή γνώμη στις ευρωπαϊκές χώρες με τον ξεσηκωμό τους, είχαν καταντήσει να πολεμούν μεταξύ τους.

Το χέρι στο μαχαίρι, όμως, και το κεφάλι στον τοίχο το χτυπήσαμε κι άλλες φορές και κάθε φορά τρώγαμε κι από μια μεγάλη σφαλιάρα, που παρ' όλα αυτά δεν φαίνεται ποτέ να μας προβλημάτισε. Τον Χαρίλαο Τρικούπη τον ξαποστείλαμε ως αποτυχημένο, αλλά οι αντίπαλοί του μας οδήγησαν μετά στον πόλεμο του 1897 και την καταστροφική ήττα από την Τουρκία. Τον Ελευθέριο Βενιζέλο επίσης, αλλά οι αντίπαλοί του μας οδήγησαν μετά στη μικρασιατική καταστροφή. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η αριστερά μέσα στον τυφλό ιδεολογικό φανατισμό της αρνιόταν να δεχτεί ότι είναι δυνατόν να έχει γίνει η συμφωνία της Γιάλτας (την οποία βεβαίως ο Στάλιν τήρησε κατά γράμμα), με αποτέλεσμα να συρθεί σ' έναν εμφύλιο πόλεμο, που κατέστρεψε την ίδια, αλλά και την Ελλάδα! Σε κάθε περίπτωση, και στη σύγχρονη Ελλάδα, και στην αρχαία, και στο Βυζάντιο, ο φανατισμός, ιδεολογικός, θρησκευτικός, ακόμα και προσωπικός, υπερίσχυε της κοινής λογικής, με τη βοήθεια και κάποιων δήθεν πατριωτών που στην πραγματικότητα ενδιαφέρονταν μόνο για το τομάρι τους.

Μια τέτοια τάση αναπτύσσεται και σήμερα στην Ελλάδα, με αφορμή της διαμάχη γύρω από το περιβόητο μνημόνιο (που δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω ότι δεν εφαρμόστηκε ποτέ, άρα δεν ξέρουμε αν αυτό φταίει πράγματι για τα χάλια μας). Τη στιγμή που σε όλη την υφήλιο μιλάνε για εμάς και για τις παγκόσμιες επιπτώσεις της ανερμάτιστης πορείας μας, τη στιγμή που ακόμα και ηγέτες χωρών που δεν είναι και μεγαλύτεροι φίλοι του ευρώ, όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός, μας λένε «αποφασίστε αν θέλετε να είστε μέσα ή έξω», τη στιγμή που ο νέος, αριστερός, πρόεδρος της Γαλλίας από τον οποίο οι αφελείς περίμεναν σχεδόν να μας χαρίσει τα χρέη, λέει ότι «οι συμφωνίες πρέπει να τηρηθούν», τη στιγμή που ακόμα κι ο πρόεδρος της μοναδικής σήμερα υπερδύναμης, αν και έξω από την Ευρώπη, ασχολείται με το ελληνικό πρόβλημα και υποδεικνύει την ανάγκη να παραμείνουμε στο ευρώ, υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν σοβαρά (και κάποιοι τόσο αφελείς ώστε να το πιστεύουν) ότι είναι δυνατόν η Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων ανθρώπων να... εκβιάσει ολόκληρη την υφήλιο, απαιτώντας να διαγράψουμε εντελώς το μνημόνιο και ταυτόχρονα να μείνουμε στο ευρώ και οι άλλοι Ευρωπαίοι να μας χαρίσουν τα παλιά δάνεια, αλλά και να συνεχίσουν να μας δίνουν νέα (γιατί αν δεν εφαρμόσουμε το μνημόνιο θα εξακολουθήσουμε να έχουμε ελλείμματα, τα οποία φυσικά κάποιος πρέπει να χρηματοδοτήσει). Κι αν οι άλλοι δεν δεχτούν και μας κόψουν τη χρηματοδότηση, εμείς θα σταματήσουμε να πληρώνουμε τα δάνεια και μετά, λέει, θα ξαναγυρίσει στην Ελλάδα η ελπίδα! Δεν μπορούν καν να διανοηθούν τί πρόκειται να υποστούμε αν αποφασίσουμε να δημιουργήσουμε παγκόσμια οικονομική κρίση με τη στάση πληρωμών (που ούτως ή άλλως δεν θα μας λύσει το πρόβλημα, αλλά θα το κάνει χειρότερο). Δεν καταλαβαίνουν πως όταν αποφασίζεις να παραβιάσεις συμφωνίες και να δημιουργήσεις πρόβλημα σε μερικές δεκάδες χώρες και μερικά δισεκατομμύρια ανθρώπους, χωρίς μάλιστα όφελος για σένα (γιατί στάση πληρωμών σημαίνει έξοδο από το ευρώ, πλήρη αδυναμία δανεισμού και εξαθλίωση της Ελλάδας σε επίπεδα προπολεμικά), πρέπει να περιμένεις αναπόφευκτα και την αντίδρασή τους, χωρίς μάλιστα να έχεις ούτε ένα σύμμαχο. Η Ελλάδα θα εξαφανιστεί από τον παγκόσμιο χάρτη αν αποφασίσει να παίξει το ρόλο του εκβιαστή, που ούτως ή άλλως θα αποτελεί όνειδος για την ιστορία μας για πάντα. Κι αυτοί που λένε σήμερα ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν, γιατί ήδη έχουν υποστεί πολλά, θα καταλάβουν τότε (αλλά θα είναι αργά) ότι δυστυχώς υπήρχαν ακόμα πολλά χειρότερα που μπορούσαν να πάθουν. Κάποτε πρέπει να καταλάβουμε ότι το παιχνίδι παίζεται με κανόνες και μπορεί μέσα στην Ελλάδα, ως κακομαθημένα παιδιά, να έχουμε μάθει να παραβιάζουμε κατά βούληση τους κανόνες, αλλά σε διεθνές επίπεδο δεν μας παίρνει να τους αγνοούμε...

Πριν τις εκλογές

Ποτέ ίσως στα περίπου 40 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, αλλά και ακόμα παλιότερα, στις δεκαετίες από τον πόλεμο μέχρι τη χούντα, οι έλληνες ψηφοφόροι δεν βρέθηκαν σε μια τόσο μεγάλη σύγχυση πριν από εκλογές, όσο σ' αυτές τις εκλογές της 6ης Μαΐου. Μ' ένα κατακερματισμένο πολιτικό σύστημα, με μια χώρα υπό κατάρρευση, μ' ένα σωρό καιροσκόπους να ποντάρουν στην απογοήτευση και το θυμό του κόσμου για να τάξουν λαγούς με πετραχήλια μπας και εξασφαλίσουν μια θέση στην πιο σίγουρη δουλειά που υπάρχει στην Ελλάδα, την ελληνική Βουλή, με τις «παραδοσιακές» πολιτικές δυνάμεις που για χρόνια πρωταγωνιστούσαν στην «κεντρική πολιτική σκηνή» να έχουν χάσει εντελώς την αξιοπιστία τους, ο έλληνας ψηφοφόρος πρέπει παρ' όλα αυτά να διαλέξει αυτούς που θα κυβερνήσουν τη χώρα. Σε μια εποχή μάλιστα που το διακύβευμα είναι σημαντικότερο από ποτέ και θα επηρεάσει αρκετές γενιές Ελλήνων μετά από εμάς. Γιατί εκτός από τη διαχείριση μια καταρρέουσας οικονομίας, οι επιλογές που θα κάνουμε θα επηρεάσουν και το επίπεδο συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις σχέσεις μας με τους εταίρους μας, τη συμμετοχή μας στο ευρώ και τα επόμενα στάδια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά και στη συνολική εικόνα της Ελλάδας διεθνώς, που με τη σειρά της θα επηρεάσει τις πιθανές ξένες επενδύσεις και τον τουρισμό.

Μια πρώτη παρατήρηση που μπορεί να γίνει, είναι ότι οι καιροσκόποι που εμφανίστηκαν τον τελευταίο καιρό, δεν προέκυψαν από το πουθενά, όπως έχει συμβεί σε πολλές άλλες χώρες στο παρελθόν, αλλά είναι γέννημα-θρέμμα των δύο μεγάλων κομμάτων που κυβερνούν την Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια και είχαν πλήρη συμμετοχή στην καταστροφική πολιτική τους (αν συμμετείχαν και στο μεγάλο φαγοπότι δεν μπορούμε να το ξέρουμε, τουλάχιστον όμως το ανέχτηκαν και το στήριξαν ως κυβερνητικοί βουλευτές). Και ξαφνικά, όπως τα ποντίκια που εγκαταλείπουν το καράβι όταν βουλιάζει, μόλις διαπίστωσαν ότι ο δικομματισμός τρικλίζει, ανακάλυψαν τα «δίκαια του λαού» και την «εθνική αξιοπρέπεια», που θίγονται από το μνημόνιο που... ποτέ δεν εφαρμόστηκε εξαιτίας και της δικής τους στάσης (ενώ δεν θίγονταν όταν αυτοί στήριζαν τη φαυλότητα και τη διαφθορά του παρελθόντος). Είναι πραγματικά εξοργιστικό να βλέπει κανείς ανθρώπους σαν τον Καμμένο και τον Μανώλη, το Δημαρά, την Κατσέλη και τον Καστανίδη να εμφανίζονται ως αντιμνημονιακοί σωτήρες, τη στιγμή που συμμετείχαν ενεργά στην πολιτική που οδήγησε στη χρεοκοπία και το μνημόνιο, εκφράζοντας μάλιστα την πιο ακραία μορφή της. Και είναι λυπηρό που τόσος κόσμος, όπως δείχνουν τουλάχιστον οι δημοσκοπήσεις, έχει κιόλας ξεχάσει αυτή την ευθύνη τους και είναι έτοιμος να τους επιβραβεύσει με την ψήφο του.

Ξεχωριστή περίπτωση αποτελούν η Μπακογιάννη και ο Καρατζαφέρης, που «έφυγαν από τη στάνη» πριν την εποχή του μνημονίου, όχι με περισσότερο ευγενείς στόχους από τους παραπάνω όμως. Η πρώτη, ένα από τα σημαίνοντα τέκνα του παλαιοκομματισμού κι από τους βασικούς  υπεύθυνους της καταστροφικής και φαύλης πολιτικής των κυβερνήσεων του Καραμανλή του Μικρού, ανακάλυψε ξαφνικά τα κακά του παλαιοκομματισμού μόλις έχασε την κούρσα για την αρχηγία του ενός από τους δύο μεγάλους παλαιοκομματικούς σχηματισμούς, λες και είμαστε τυφλοί, κουφοί και άνοες και την εποχή που μεσουρανούσε στη ΝΔ και δεν πήραμε χαμπάρι την παρουσία της. Ο δεύτερος, από τα πιο κλασικά δείγματα καιροσκόπου λαϊκιστή που ποντάρει στα πιο ταπεινά ένστικτα αμόρφωτων κυρίως ψηφοφόρων και είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να αλλάξει ρότα προς την κατεύθυνση που φυσάει ο αέρας, έχει ήδη αρχίσει να ξεφουσκώνει, γιατί τέτοιοι καιροσκόποι έχουν πάντα ημερομηνία λήξης, αφού ο κόσμος τους παίρνει χαμπάρι γρήγορα. Για τους φασίστες της Χρυσής Αυγής, που έκαναν την εμφάνισή τους όπως τα όρνια πάνω από τα ψοφίμια, δεν χρειάζεται καν να πει κανείς τίποτα: στο πυρ το εξώτερο! Ζουν ακόμα στις μέρες μας άνθρωποι που έζησαν από κοντά το φασισμό, για να μπορούμε τόσο εύκολα να ξεχάσουμε τα εγκλήματά του και τις καταστροφές που έφερε.

Τα δύο «κόμματα εξουσίας» είναι αυτό ακριβώς που λέει το όνομά τους. Δηλαδή οι βασικοί υπεύθυνοι για το κομματικό πλιάτσικο στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, που οδήγησε στη χρεοκοπία της χώρας και την εξαθλίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού της. Πολλά από τα πρωτοκλασάτα στελέχη τους μάλιστα εμφανίζονται αμετανόητα να συνεχίζουν την φαύλη παλαιοκομματική πολιτική που μας οδήγησε ως εδώ. Είναι χαρακτηριστικό το ότι πολέμησαν λυσσωδώς κάθε προσπάθεια να μειωθούν τα προνόμια των υπαλλήλων της Βουλής, που αποτελούν το πιο προκλητικό τμήμα της κομματικής νομενκλατούρας, την ίδια  στιγμή που πετσόκοβαν τις αμοιβές των υπόλοιπων υπαλλήλων του δημοσίου και τις συντάξεις των γερόντων. Και είναι χαρακτηριστικό το ότι δεν έκαναν ούτε μία από τις μεταρρυθμίσεις που ζητούσε η τρόικα στο πλαίσιο του μνημονίου (που με δική τους ευθύνη δεν εφαρμόστηκε ποτέ) για να περιορίσουν τα προνόμια και τις κλεψιές κομματικών φίλων, προτιμώντας αντί γι' αυτά να αυξήσουν τους φόρους σε όσους ήδη πλήρωναν και να μειώσουν μισθούς και συντάξεις. Οι τελευταίες εξελίξεις σ' αυτά τα δύο κόμματα, με την επάνοδο ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί στη συνείδηση του κόσμου, είτε ως ανίκανοι είτε απλώς ως φαύλοι και που είχαν διαγραφεί από τις ηγεσίες τους, δείχνει ότι η παλαιοκομματική νοοτροπία τους δεν άλλαξε στο παραμικρό και ότι εξακολουθούν να λειτουργούν ως μέρος της πολιτικής συμμορίας που κατέστρεψε τη χώρα.

Η αριστερά, από την πλευρά της, έχει κι αυτή τεράστια ευθύνη για την κατάντια μας, παρά την κουτοπόνηρη τακτική της να υποστηρίζει ότι δεν άσκησε εξουσία. Αν το να καταλαμβάνει μια οργανωμένη δυναμική μειοψηφία κτίρια, λιμάνια και δρόμους, να κλείνει σχολεία και πανεπιστήμια όποτε θέλει, να αποκλείει επιχειρήσεις και να απαγορεύει την είσοδο σε εργαζόμενους που θέλουν να πάνε στη δουλειά τους, να ανοίγει με τσαμπουκά τα διόδια και να σπάει τα ακυρωτικά μηχανήματα στις συγκοινωνίες, να διακόπτει τις παρελάσεις και να καταλύει το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης ιδεών σταματώντας με τη βία εκδηλώσεις όταν δεν της αρέσουν οι ομιλητές, χωρίς την παραμικρή επίπτωση από την πλευρά του κράτους που κάνει πως δεν καταλαβαίνει και χωρίς το φόβο της παραμικρής καταδικαστικής απόφασης, δεν είναι άσκηση εξουσίας, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους. Δυστυχώς το ΚΚΕ, κυρίως, αλλά και ο Συνασπισμός δείχνουν πως το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να οδηγήσουν την Ελλάδα στο χάος, ελπίζοντας ότι η εξαθλίωση ακόμα μεγαλύτερων τμημάτων του πληθυσμού θα αυξήσει την πολιτική επιρροή τους. Τα στελέχη τους γνωρίζουν πως έχουν εξασφαλίσει το μέλλον τους μέσα από το επάγγελμα της πολιτικής ό,τι και να συμβεί σε όλους εμάς τους υπόλοιπους και δεν δίνουν δεκάρα για εμάς. Στην ουσία είναι από τους ελάχιστους Έλληνες που θα βελτιώσουν τη θέση τους αν καταρρεύσει η Ελλάδα κι έρθουν αυτοί στην εξουσία. Εμείς θα μοιραστούμε τα ξεροκόμματα που θ' απομείνουν κι αυτοί θα ζουν με τα προνόμια όλων των εξουσιαστών, όπως η τα κομματικά στελέχη του πρώην ανατολικού μπλοκ. Γι' αυτό και δεν έχουν κανένα ρεαλιστικό πρόγραμμα με το οποίο θα μπορούσε να διακυβερνηθεί μια χώρα στο σημερινό κόσμο και οι προτάσεις τους είναι μια ακατάσχετη παροχολογία, μπροστά στην οποία ωχριά ακόμα και το ανέκδοτο «λεφτά υπάρχουν» με το οποίο κέρδισε τις εκλογές ο Γιωργάκης που έδειξε κάποια στιγμή να γίνεται Γιώργος και τελικά αποδείχθηκε πράγματι Γιωργάκης.

Η ΔΗΜΑΡ, αποτέλεσε μια ελπίδα ότι υπάρχουν και σοβαροί άνθρωποι στην Αριστερά που δεν βλέπουν την προσπάθεια για σοσιαλιστική κατεύθυνση της οικονομίας να περνάει απαραίτητα μέσα από το χάος, η αγωνιώδης προσπάθειά της όμως να αυξήσει την επιρροή της συνεργαζόμενη με αποτυχημένους πασοκτζήδες, δεν δείχνει τη συνέπεια που θέλει να μας πείσει ότι έχει. Και η απροθυμία της να προτείνει κάποιες συγκεκριμένες λύσεις, ακόμα και κόντρα στην κλασικά «αριστερή» συνθηματολογία, θυμίζει παλαιοκομματικό παρελθόν και όχι σύγχρονο κόμμα που θέλει να συμμετάσχει στη λύση των προβλημάτων. Όσο για τους «Οικολόγους», χαρακτηρίζονται από την ίδια ακριβώς έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει όλες τις πολιτικές δυνάμεις, λες και η πολιτική στην Ελλάδα έχει λουστεί με κάποιο απωθητικό για τους σοβαρούς ανθρώπους. Ανύπαρκτοι και ασύντακτοι, με τα μικροσυμφέροντα και τα μικροκόμπλεξ να υπερτερούν του σοβαρού σκοπού που υποτίθεται πως έχουν, με πλήρη ανυπαρξία ρεαλιστικών προτάσεων και προγραμμάτων, δεν έχουν την παραμικρή σχέση με αντίστοιχα ευρωπαϊκά κόμματα, που έφτασαν μέχρι και σε συμμετοχή στην εξουσία, επηρεάζοντας με σοβαρότητα και υπευθυνότητα την περιβαλλοντική πολιτική των χωρών τους. Αλήθεια, ποιος θυμάται στην Ελλάδα τη μία και μοναδική (γι' αυτό ίσως!) παρουσία τους στην ελληνική Βουλή;

Δηλαδή δεν μένει τίποτα να ψηφίσουμε, αναρωτιέται κανείς μετά απ' όλα αυτά; Μα, δυστυχώς αυτή είναι η τραγωδία της σημερινής Ελλάδας. Αφήνοντας τόσα χρόνια μια πολιτική συμμορία 5-6 κομμάτων να λυμαίνεται τη χώρα, βολεύοντας ημετέρους και διαφθείροντας την ελληνική κοινωνία με υποσχέσεις, κολακείες και παροχές με δανεικά, ο ελληνικός λαός δεν επέτρεψε να εμφανιστούν υγιείς νέες πολιτικές δυνάμεις. Και τώρα βρίσκεται μπροστά σε αδιέξοδο, καθώς τα κοράκια έχουν μαζευτεί γύρω του, ψάχνοντας για δουλειά στο κοινοβούλιο! Η ζωή όμως συνεχίζεται, δυστυχώς η χώρα δεν μπορεί να μείνει ακυβέρνητη γιατί τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα, δυστυχώς πρέπει να διαλέξουμε «το μη χείρον» και σίγουρα πρέπει να κλείσουμε το δρόμο στις ακραίες φωνές που περιμένουν να επωφεληθούν από τη χρεοκοπία και την κατάρρευση. Είναι σίγουρο πως ένα, αρκετά μικρότερο μεν από παλιά, αλλά πάντως μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων θα στραφεί και πάλι αναγκαστικά προς τα δύο μεγάλα κόμματα. Σ' αυτή την περίπτωση, όμως, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την υπερψήφιση των «προβεβλημένων» στελεχών και γόνων του παλαιοκομματισμού που μας ταλαιπωρούν τόσο χρόνια (ούτε όμως και των μαϊντανών της τηλεόρασης, του θεάτρου και του ποδοσφαίρου που βάζουν ως γλάστρες στα ψηφοδέλτιά). Ας διαβάσουν οι ψηφοφόροι βιογραφικά, ας ψάξουν για τους καλύτερους ανάμεσα στους νέους και άφθαρτους, αλλά ας μαυρίσουν επιτέλους τον κάθε Ρέππα ή Παναγιωτόπουλο, τον κάθε Χρυσοχοΐδη ή Τσιτουρίδη, την κάθε Ξενογιαννακοπούλου ή Κεφαλογιάννη, τον κάθε Παπουτσή ή Μητσοτάκη, τον κάθε Πετσάλνικο ή Παυλόπουλο, τον κάθε Καρχιμάκη ή Βαρβιτσιώτη κλπ., κλπ. κλπ. Προς τα αριστερά και πάλι ισχύει «το μη χείρον βέλτιστον» και μπροστά στην ανευθυνότητα ΚΚΕ και Συνασπισμού είναι σαφώς προτιμότερη η ΔΗΜΑΡ (με μαύρο, όμως, στους παλαιοπασόκους που φιλοξενεί), ενώ αν κάποιος ψάχνει για κάτι έξω από τα καθιερωμένα προς εκείνους που προσδιορίζονται ως «φιλελεύθεροι» (και όχι νεοφιλελεύθεροι, όπως σωρηδόν τους ομαδοποιούν πονηρά μερικοί), μόνο κάποιοι μικροί νέοι σχηματισμοί, όπως η «Δημιουργία ξανά», δίνουν υποσχέσεις ανανέωσης της πολιτικής σκέψης και πρακτικής.

Σε κάθε περίπτωση, ο χωρισμός των Ελλήνων και των πολιτικών δυνάμεων της Ελλάδας σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς είναι μία ηλιθιότητα (όταν δεν είναι πονηρή σκοπιμότητα). Το μνημόνιο δεν είναι πολιτική ούτε δόγμα, είναι ένα εργαλείο για την επίτευξη του στόχου, που είναι η μείωση των ελλειμμάτων. Αλλά επιτρέπει εναλλακτικές λύσεις, αρκεί να τις εφαρμόσουμε! Καμία τρόικα και κανένα μνημόνιο δεν μας εμποδίζει να αυξήσουμε τις συντάξεις, αν μειώσουμε από αλλού τις σπατάλες, σταματώντας π.χ. το φαγοπότι στην υγεία. Καμία τρόικα και κανένα μνημόνιο δεν μας εμποδίζει να μειώσουμε τους φόρους σ' αυτούς που ήδη πληρώνουν, αν εισπράξουμε παραπάνω από τους κλέφτες που φοροδιαφεύγουν. Καμία τρόικα και κανένα μνημόνιο δεν μας εμποδίζει να αυξήσουμε τους μισθούς, αν αυξήσουμε και την παραγωγικότητα. Το μνημόνιο μας επιβάλλει μόνο το αποτέλεσμα κι αν προβλέπει μέτρα, επιτρέπει την αντικατάστασή τους με άλλα ισοδύναμα. Η επιλογή είναι δική μας.

Το θράσος έχει και όρια!

Στις δύσκολες εποχές βγαίνουν στον αφρό όλα τα κατακάθια του πολιτικού συστήματος, γιατί όταν τα πράγματα αρχίζουν να σκουραίνουν δεν είναι εύκολη η συνέχιση μιας λαθραίας επιβίωσης με ανυπαρξία θέσεων και έργων. Τότε οι πιο θρασείς από εκείνους που παρίσταναν τόσα χρόνια στις πλάτες μας τους «δημόσιους άνδρες» (και γυναίκες!), γίνονται ξαφνικά τιμητές των πάντων, πλειοδοτούν σε ανεδαφικές απαιτήσεις και υποσχέσεις και προσπαθούν να βρουν διέξοδο από την εξαφάνιση στην οποία τους οδηγεί η ανυπαρξία τους. Σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, άλλωστε, ένα μέρος του λαού διολισθαίνει δυστυχώς εύκολα προς τα άκρα και προς κάθε τυχοδιώκτη που είναι έτοιμος να υποσχεθεί τα πάντα, για να εκμεταλλευθεί την απελπισία, το θυμό και  την αβεβαιότητα εκείνων που ψάχνουν τη σωτηρία τους σε σωτήρες και όχι στην κοινή λογική.

Οι συχνές αναφορές τελευταία στη δημοκρατία της Βαϊμάρης, αυτή που οδήγησε στην άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία μέσα από απολύτως δημοκρατικές διαδικασίες από ένα ταπεινωμένο και εξαθλιωμένο γερμανικό λαό με τα τραγικά επακόλουθα που γνωρίζουμε, είναι απολύτως εύστοχες και καθόλου εκτός πραγματικότητας. Οι Έλληνες είναι ευφυείς κι έχουν αρκετά έντονα αντανακλαστικά αυτοσυντήρησης, είναι όμως ταυτόχρονα και αρκετά παρορμητικοί και πολύ ατομιστές κι αυτό συχνά τους οδηγεί σε επιλογές που δεν παρέχουν τα ελάχιστα εχέγγυα αξιοπιστίας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι πίστεψαν και ψήφισαν τον Παπανδρέου μετά από μία προεκλογική εκστρατεία που βασίστηκε στο προφανώς ανεδαφικό και ψευδές σύνθημα «λεφτά υπάρχουν», ούτε ότι ο Σαμαράς ανέβηκε σημαντικά στις δημοσκοπήσεις όταν άρχισε να προβάλει το εξίσου ανεδαφικό σύνθημα της εκ των υστέρων... επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου.

Τις τελευταίες μέρες, όμως, καθώς τα πράγματα άρχισαν να ξεκαθαρίζουν και οι πολιτικοί χρειάστηκε ν' αφήσουν τις γενικότητες και να πάρουν αποφάσεις, καθώς πλησιάζουν οι εκλογές και αυτές οι αποφάσεις, αλλά και η πολιτική δράση (ή... αδράνεια) των τελευταίων δύο ετών θα επιβραβευθούν ή θα τιμωρηθούν από τους πολίτες πολύ πιο έντονα απ' ότι στο παρελθόν, οι μάσκες έπεσαν. Η κομματική πειθαρχία κατέρρευσε και τα δύο μεγάλα κόμματα άρχισαν να φυλλορροούν όταν ήρθε η ώρα να πάρουν τη μεγάλη απόφαση (την ψήφιση του νέου μνημονίου) για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και την Ε.Ε. (με θυσίες και με όρους που μπορεί να μην είναι οι καλύτεροι δυνατοί, αλλά δυστυχώς δεν εξαρτάται πλέον από εμάς να του αλλάξουμε) ή για την άτακτη χρεοκοπία και την πλήρη κατάρρευση της ελληνικής κοινωνίας.

Δεν θα αναφερθώ στις αντιδράσεις των κομμάτων, κοινοβουλευτικών και εξωκοινοβουλευτικών, που αντιπροσωπεύουν τα άκρα του πολιτικού συστήματος (τα οποία βρίσκονται πολύ πιο κοντά απ' ότι νομίζουν μερικοί) γιατί ούτως ή άλλως είναι γνωστό ότι αυτά πάντα ψαρεύουν σε θολά νερά κι έχουν ως βασική επιδίωξη την πρόκληση χάους και δυστυχίας στην κοινωνία, ελπίζοντας στην αύξηση των ψηφοφόρων και των κομματικών τους στρατών. Ξαφνικά, όμως, καθώς οι εκλογές πλησιάζουν και η ψηφοθηρία ενισχύεται, μας προέκυψαν «επαναστάτες» και στα δύο μεγάλα κόμματα, άνθρωποι που συμμετείχαν στην άθλια πολιτική των τελευταίων δεκαετιών (συμπεριλαμβανομένων και των δύο τελευταίων ετών) που μας οδήγησε στο σημερινό κατήφορο, άνθρωποι που στήριξαν τόσα χρόνια τη φαυλοκρατία, τη διαφθορά και το πελατειακό κράτος, άνθρωποι που συμμετείχαν ακόμα και σε υπουργικά συμβούλια που αποφάσισαν πολιτικές τις οποίες σήμερα κατακρίνουν. Κι όχι μόνο άρχισαν να κάνουν κριτική, όχι μόνο το έπαιξαν μάγκες εκ του ασφαλούς καταψηφίζοντας το μνημόνιο που ήξεραν ότι θα ψηφίσουν άλλα κορόιδα, με αντίστοιχες ευθύνες ίσως για το παρελθόν, τουλάχιστον όμως με μεγαλύτερη υπευθυνότητα απέναντι στο μέλλον, αλλά είχαν και το θράσος μόλις βρέθηκαν αναπόφευκτα ως ριψάσπιδες εκτός των κομμάτων τους, να δημιουργήσουν κόμματα με... αντιμνημονιακή σημαία και να μας καλούν να ξεχάσουμε το παρελθόν και το παρόν τους και να εξασφαλίσουμε το μέλλον τους (γιατί περί αυτού πρόκειται!). Και το κακό είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι, έτοιμοι να πιστέψουν και να ψηφίσουν τους νεόκοπους σωτήρες ως αντίδραση στα δύο μεγάλα κόμματα, ξεχνώντας τόσο εύκολα ότι αυτοί οι «σωτήρες» είναι από τους πρωτεργάτες της καταστροφικής πολιτικής αυτών των κομμάτων.

Είναι πραγματικά εξοργιστικό να βλέπεις ανθρώπους σαν τον Καμμένο και τον Μανώλη, σαν την Κατσέλη και τον Καστανίδη, που εκπροσωπούν ό,τι πιο αποτυχημένο, ό,τι πιο παλαιοκομματικό και φαύλο έχει να επιδείξει το πολιτικό μας σύστημα, να παριστάνουν τους τιμητές και να ζητούν την ψήφο μας ως σωτήρες, με πολιτικά προγράμματα βασισμένα ακριβώς στις συνταγές που μας κατέστρεψαν. Είναι πραγματικά παρανοϊκό να βλέπεις την Κατσέλη, που πριν τις εκλογές, με την Ελλάδα υπό κατάρρευση, ευαγγελιζόταν ακόμα την ενίσχυση του (χρεοκοπημένου) κράτους, που έλεγε πως θα... ξαναγοράσει το λιμάνι από τους Κινέζους, που ως υπουργός σαμποτάρισε με κάθε τρόπο το νέο μνημόνιο οδηγώντας τελικά σε ακόμα χειρότερα μέτρα, ή τον Μανώλη, που στήριξε κάθε ακραία συνδικαλιστική διεκδίκηση και ήταν από τους βασικούς εκφραστές του παλαιοκομματισμού και του πελατειακού κράτους, να μας προκύπτουν... αντιμνημονιακοί σωτήρες. Να βλέπεις ανύπαρκτους σαν τον Καμμένο και τον Καστανίδη, που δεν πρόσφεραν τίποτα σ' αυτόν τον τόπο, πέρα από τη στήριξη στις καταστροφικές πολιτικές των διεφθαρμένων πρώην κομμάτων τους, να παριστάνουν τους... ηγέτες. Το θράσος έχει και όρια!

Το εφικτό ή το επιθυμητό;

Στη χώρα αυτή ποτέ δεν αναπτύχθηκε πραγματικός πολιτικός διάλογος, με επιχειρήματα που να βασίζονται στην πραγματικότητα (μέσα από την ιδεολογική αντίληψη του καθενός φυσικά), αλλά η πολιτική αντιπαράθεση βασίστηκε πάντα σε σχηματικές αντιθέσεις και χαρακτηρισμούς, σε στερεότυπα που αρκούσαν για να σε κάνουν να είσαι «υπέρ» ή «εναντίον», ασχέτως πραγματικών περιστατικών και ρεαλιστικών προτάσεων. Με αποτέλεσμα πολλές φορές να συνασπίζονται πίσω από τέτοια στερεότυπα, ετερόκλητα στοιχεία από τα οποία ήταν αδύνατον να παραχθεί αποτελεσματική πολιτική. Στη μεταπολεμική περίοδο υπήρξαν πολλές τέτοιες αντιπαραθέσεις στερεοτύπων, «καλών» και «κακών» ανάλογα με τους συσχετισμούς δυνάμεων, σχηματικών διαχωριστικών ανάμεσα σε «αριστερούς» (γενικώς!) και «εθνικόφρονες», «δεξιούς» (επίσης γενικώς!) και «δημοκρατικές δυνάμεις» κλπ.

Αυτή την εποχή η διαχωριστική γραμμή έχει χαραχθεί ανάμεσα σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς», με τέτοια βιαιότητα μάλιστα (γιατί είναι και δύσκολες εποχές κι ο καθένας κοιτάει πλέον πιο προσεκτικά προς τα πού φυσάει ο αέρας), που κατάφερε να περάσει μέσα από τους κομματικούς ιστούς και να οδηγήσει σε αντιπαραθέσεις και διαγραφές ακόμα και μέσα στα κόμματα εξουσίας. Ένας διαχωρισμός εντελώς ηλίθιος, γιατί είναι προφανές ότι κανείς έχων σώας τα φρένας δεν μπορεί να είναι «υπέρ» του μνημονίου και των μέτρων που περιλαμβάνει, άσχετα αν καταλήγει να το αποδέχεται ως λύση, γιατί γνωρίζει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική. Κανένας καρκινοπαθής δεν είναι «υπέρ» της χημειοθεραπείας, που του διαλύει τον οργανισμό και τον κάνει να του πέφτουν τα μαλλιά, αλλά την κάνει τη χημειοθεραπεία μπας και γλιτώσει από το θάνατο. Η πραγματική αντιπαράθεση, λοιπόν, είναι ανάμεσα στο εφικτό και το επιθυμητό, το οποίο μπορεί να είναι ελκυστικό ως ιδέα, η επιδίωξή του όμως πέρα από τα όρια του εφικτού μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή. Κι επειδή έχουμε χιλιάδες χρόνια ιστορία, έχουμε μπόλικα τέτοια παραδείγματα, τα οποία μάλιστα δείχνουν ότι συχνά αυτοί που επωφελήθηκαν από την καταστροφή που προκάλεσε η επιδίωξη του ανέφικτου επιθυμητού, ήταν από τους πρωτεργάτες αυτής της επιδίωξης!

Θα θυμίσουμε, σ' ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα (που -σκοπίμως- ελάχιστα μας θυμίζουν κατά τη διδασκαλία της ιστορίας μας), ότι μετά την άλωση της Πόλης διορίστηκε ως Πατριάρχης από το σουλτάνο Μωάμεθ ο Γεννάδιος Σχολάριος. Ένας από τους πρωταγωνιστές τού τότε «αντιμνημονιακού» αγώνα, του αγώνα δηλαδή εναντίον της συμφωνίας για ένωση των εκκλησιών και αναγνώριση των πρωτείων του Πάπα, με αντάλλαγμα τη βοήθεια της Δύσης απέναντι στην τουρκική απειλή. Οι φανατικοί αντιδυτικοί της εποχής, με το θρασύτατο σύνθημα μάλιστα «καλύτερα τούρκικο φέσι, παρά παπική τιάρα» (όπως το «καλύτερα χρεοκοπία και δραχμή» που ακούμε τώρα από κάποιους), ξεσήκωσαν το λαό, που δεν επέτρεψε την εφαρμογή της συμφωνίας. Αυτή η «εθνικά υπερήφανη» νίκη είχε ως παρενέργεια μια μικρή λεπτομέρεια: 400 χρόνια τουρκοκρατίας! Ο Γεννάδιος, όμως, έγινε Πατριάρχης, αποδεικνύοντας (για πολλοστή φορά στην ελληνική ιστορία) ότι οι φανατικοί «υπερπατριώτες» δεν νοιάζονται τελικά και τόσο για το «λαό» που ξεσηκώνουν, αρκεί να καθαρίσουν για πάρτη τους.

Το θέατρο που παίχτηκε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή με τη ψήφιση του μνημονίου και τις διαγραφές αυτών που θυμήθηκαν ξαφνικά το «λαό που υποφέρει» και το καταψήφισαν (ανάμεσά τους και κάποιοι από τους βασικούς υπεύθυνους για την καθυστέρηση λήψης μέτρων και για το σαμποτάρισμα του πρώτου μνημονίου, που οδήγησε στην ανάγκη ακόμα σκληρότερων μέτρων, όπως π.χ. η κυρία Λούκα) δείχνει πόσο σχηματική είναι η αντιπαράθεση και πόσα προσωπικά μικροσυμφέροντα (ή και μεγαλύτερα συμφέροντα) μπορεί να κρύβονται πίσω από τις μεγαλοστομίες. Με αποτέλεσμα να ξεχνάμε ότι, τελικά, το μνημόνιο δεν εφαρμόστηκε ΠΟΤΕ (για να έχει αποτέλεσμα ένα οποιοδήποτε  πρόγραμμα πρέπει να το εφαρμόσεις όπως σχεδιάστηκε και συμφωνήθηκε κι όχι  αποσπασματικά ό,τι γουστάρεις εσύ κι ό,τι δεν σαμποτάρει η κάθε κυρία Κατσέλη κι ο κάθε κύριος Ρέππας). Να ξεχνάμε ότι η βασική αντίθεση, από την αρχή των διαπραγματεύσεων για το χρέος, προέρχεται από τα άκρα (δεν είναι τυχαίο ότι στην τελική ψηφοφορία ξεσκεπάστηκε και ο Καρατζαφέρης, που παρίστανε μέχρι τότε τον «υπεύθυνο», ούτε ότι οι πιο ακραίες αντιδράσεις προέρχονται από τα πιο ακραία τμήματα της αριστεράς και της δεξιάς), αυτά δηλαδή που σε κάθε κρίση ψαρεύουν σε θολά νερά, ελπίζοντας να επωφεληθούν από μια πλήρη καταστροφή. Να ξεχνάμε ότι πολλοί από αυτούς που παριστάνουν τους υπέρμαχους των συμφερόντων του «λαού» και τις παρηγορήτρες για τα βάσανά του, σε όποιο μέρος του πολιτικού φάσματος κι αν βρίσκονται, έχουν «δεμένο το γάιδαρό τους», έχοντας εξασφαλίσει την επιβίωσή τους από την επαγγελματική ενασχόληση με την πολιτική, ό,τι κι αν συμβεί σ' εμάς τους υπόλοιπους. Αλλά είναι γνωστό ότι ως λαός έχουμε ασθενή μνήμη...

Όλα εδώ πληρώνονται!

Μας είχαν πρήξει με την Ουγγαρία οι ...βαρύμαγκες των «κοινωνικών αγώνων», δεξιόστροφοι ή αριστερόστροφοι, που δεν χάνουν ευκαιρία να μας τονίζουν ότι η μόνη λύση στα προβλήματά μας είναι να  αγριέψουμε στους πιστωτές μας και τις περιβόητες «αγορές», να αρνηθούμε να πληρώσουμε τα χρέη μας, να γυρίσουμε στη δραχμή και να την υποτιμήσουμε για να γίνουμε ανταγωνιστικοί. «Να που κάποιοι τόλμησαν να πετάξουν έξω το ΔΝΤ», μας έλεγαν, «να που υπάρχουν τρόποι να βρεθούν λεφτά», εννοώντας την έκτακτη φορολογία που επέβαλε η ουγγρική κυβέρνηση στις τράπεζες, «να που υπάρχει λιγότερο επώδυνη και περισσότερο εθνικά υπερήφανη εναλλακτική λύση από τα μνημόνια και τις τρόικες».

Όλες οι αυταπάτες, βέβαια, τελειώνουν κάποια στιγμή και όλες οι βλακείες που κάνουν οι διάφορες κυβερνήσεις πληρώνονται μετά τοις μετρητοίς, από τους λαούς που αυτές κυβερνούν. Ξαφνικά η Ουγγαρία εξαφανίστηκε από τα επιχειρήματα όσων -από αφέλεια ή από σκοπιμότητα- προωθούν την ιδέα της άρνησης του χρέους και της αδιάλλακτης στάσης απέναντι στην ΕΕ και το ΔΝΤ. Γιατί στην Ουγγαρία «το έπαιξαν μάγκες» βέβαια, πέταξαν έξω το ΔΝΤ, έβαλαν φόρο στις τράπεζες, υποτίμησαν το νόμισμά τους, που δεν ήταν το «κακό ευρώ» για να τους καταδυναστεύει και όλα ήταν όμορφα κι ωραία, μέχρι που ήρθε η ώρα φυσικά να ξαναβγούν να δανειστούν. Γιατί δεν γίνεται στις μέρες μας να εξαλείψεις εντελώς την ανάγκη για δανεισμό, ακόμα κι αν είσαι η Γερμανία. Και από πού βγήκαν να δανειστούν, αφού έδιωξαν το ΔΝΤ; Από τις περίφημες «αγορές»!

Όπως ήταν επόμενο, οι «αγορές», που μπορεί κανείς να πει ότι θέλει εναντίον τους, αλλά το μόνο που δεν μπορεί να υποστηρίξει είναι ότι ελέγχονται από κορόιδα, είπαν στην Ουγγαρία «πηγαίνετε να παίξετε παραπέρα» και απαξίωσαν να ανταποκριθούν στο κάλεσμά της για νέα δάνεια. Η δημοπρασία ομολόγων που έκανε η χώρα στο τέλος Δεκεμβρίου απέτυχε να καλύψει το ποσό που ζητούσαν οι Ούγγροι, ενώ το επιτόκιο εκτινάχθηκε κοντά στο 10%, νούμερο απαγορευτικό ακόμα και για να ...σκεφθείς να δανειστείς! Ταυτόχρονα βέβαια το νόμισμα της χώρας είχε αρχίσει να καταρρέει, η ισοτιμία του απέναντι στα διεθνή νομίσματα έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, κάτι που χειροτερεύει ακόμα περισσότερο την κατάσταση, πολλαπλασιάζει το χρέος, εκτοξεύει τον πληθωρισμό κλπ. Η οικονομία βάλτωσε ακόμα χειρότερα, οι τράπεζες δεν είχαν λεφτά να δανείσουν σε επιχειρήσεις και ιδιώτες, η λιτότητα έγινε ακόμα πιο άγρια και η κυβέρνηση της Ουγγαρίας με την ουρά στα σκέλια ξαναγύρισε παρακαλώντας στο ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση για δάνεια που, αν τα πάρει, θα τα πάρει με πολύ χειρότερους όρους απ' ότι πριν την ηλιθιότητα που διέπραξε διακόπτοντας τη συνεργασία μαζί τους για λόγους πολιτικούς (βλέπετε, δυστυχώς, μερικές φορές οι λαοί αποδεικνύονται ιδιαίτερα αφελείς και πιστεύουν ότι νάναι, ακόμα και ότι «λεφτά υπάρχουν»!)

Αυτός που την πληρώνει βέβαια είναι ο ουγγρικός λαός. Ακόμα χειρότερα δε, η κυβέρνηση που τον οδήγησε στην καταστροφή άρχισε να ρέπει προς τον αυταρχισμό όταν είδε τη δημοτικότητά της να καταρρέει και, εκμεταλλευόμενη την τεράστια πλειοψηφία που είχε στο κοινοβούλιο, προώθησε αντιδημοκρατικές αλλαγές στο σύνταγμα και τη νομοθεσία που ξεσήκωσαν θύελλα διαμαρτυριών μέσα κι έξω από τη χώρα. Βλέπετε, όλοι αυτοί οι «σωτήρες» που κατά καιρούς εμφανίζονται σε διάφορες χώρες με μεγαλόπνοα συνθήματα για «εθνική ανεξαρτησία», «μάχη κατά των μεγάλων συμφερόντων» κλπ., αλλά χωρίς προγράμματα ή με «προγράμματα» που πάνε κόντρα στην κοινή λογική και την πραγματικότητα που υπάρχει στην υφήλιο, με μόνο στόχο την κατάκτηση της εξουσίας, στρέφονται αναπόφευκτα σε αυταρχικές μεθόδους μόλις αποτύχουν οι ανοησίες που υποστηρίζουν και καταστρέψουν τις οικονομίες και τις κοινωνίες τους. Σκοτίστηκαν για το λαό και τα προβλήματά του. Καλύτερα να το θυμόμαστε αυτό, όταν ακούμε λεονταρισμούς και συνθήματα για άρνηση αποπληρωμής των χρεών. Και να ρωτάμε όσους υποστηρίζουν την επιστροφή στη δραχμή «μήπως ξέρεις την ισοτιμία του φιορινιού της Ουγγαρίας»;

Όσοι διατηρούμε την ψυχραιμία μας...

Όταν οι άνθρωποι βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, όταν βλέπουν την εξαθλίωση να πλησιάζει και τον κόσμο που έχτιζαν γύρω τους να καταρρέει, ψάχνουν απεγνωσμένα για κάτι που θα τους δώσει ελπίδα και γι' αυτό στρέφονται εύκολα προς τις ακραίες ιδεολογίες, που ανέξοδα απορρίπτουν τα πάντα και υπόσχονται τα πάντα. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο φασισμός αναπτύχθηκε στην Ευρώπη μετά από ένα παγκόσμιο πόλεμο και μία οικονομική κρίση, όπως δεν είναι τυχαία η εύκολη μεταστροφή πολλών εκλογέων -ιδιαίτερα από τα λιγότερο μορφωμένα κοινωνικά στρώματα- από το ένα άκρο στο άλλο, ανάλογα με τις συγκυρίες τις στιγμής. Στην πραγματικότητα αυτή δεν είναι ψήφος ιδεολογικής συγγένειας, αλλά διαμαρτυρίας και κρυφής ελπίδας ότι η καταστροφή του συστήματος που ευαγγελίζονται οι ακραίες ιδεολογίες μπορεί να δώσει σ' αυτούς που θεωρούν τον εαυτό τους αδικημένο, κάτι από αυτά που θα αφαιρεθούν με τη βία από αυτούς που στοχοποιούν οι ακραίοι. Φρούδες ελπίδες, φυσικά, όπως επανειλημμένως έχει αποδείξει η ιστορία (άσχετα αν οι άνθρωποι δεν παραδειγματίζονται από την ιστορία!), αφού οτιδήποτε επιβάλλεται με τη βία συγκεντρώνει την εξουσία και όλα τα προνόμια μόνο σ' αυτούς που μπορούν να ασκήσουν τη βία, σε βάρος όλων των υπόλοιπων, μαζί και των αδικημένων της προηγούμενης κατάστασης (οι ιεροεξεταστές δεν έκαιγαν μόνο άπιστους, ο Ροβεσπιέρος δεν αποκεφάλιζε μόνο αριστοκράτες, οι ναζί δεν φυλάκιζαν και δολοφονούσαν μόνο Εβραίους, ο Στάλιν δεν εξόριζε και εκτελούσε μόνο τσιφλικάδες και βιομήχανους κλπ.)

Σε καταστάσεις πλήρους παρακμής του κράτους και της κοινωνίας σαν αυτή που ζούμε τώρα στην Ελλάδα, ο θυμός και η διαμαρτυρία που εκφράζονται από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού δεν έχουν κοινούς στόχους, όπως πονηρά προσπαθούν να μας πείσουν όσοι ελπίζουν να επωφεληθούν από μια ολοκληρωτική κατάρρευση, για να παρουσιαστούν μετά ως σωτήρες ή απλά για να πολλαπλασιάσουν την περιουσία τους και κατ' επέκταση την επιρροή τους. Οι απελπισμένοι που περιγράψαμε παραπάνω και που πιστεύουν τις πιο απίθανες θεωρίες συνωμοσίας και στρέφονται εναντίον οποιουδήποτε δεν είναι σε τόσο άσχημη κατάσταση σαν αυτούς, δεν έχουν καμία σχέση με εκείνους που -αναγνωρίζοντας και τις ατομικές ευθύνες του καθενός- στρέφονται εναντίον μιας συγκεκριμένης άρχουσας τάξης που μας έφτασε στον πάτο και απαιτούν την τιμωρία των κλεφτών και των απατεώνων και όχι γενικώς όποιων έχουν δυο δεκάρες παραπάνω, ακόμα κι αν τις έβγαλαν τίμια!

Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου περίεργο το γεγονός ότι, αν και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είναι αγανακτισμένη με τη σημερινή κατάσταση και καταλογίζει τεράστιες ευθύνες στους πολιτικούς που κατά καιρούς κυβέρνησαν τη χώρα και με τις αποφάσεις τους οδήγησαν την ελληνική κοινωνία στην παρακμή, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πολλές και συχνά αντιφατικές απόψεις που απορρέουν από αυτή την αγανάκτηση. Αυτοί που είναι έτοιμοι να πιστέψουν ότι να 'ναι και να στραφούν εναντίον οποιουδήποτε τους σερβίρουν έντεχνα οι επιτήδειοι ως ένοχο, των Γερμανών -γενικώς, των δημοσίων υπαλλήλων -γενικώς, των επιχειρηματιών -γενικώς, των μεταναστών -γενικώς, των ελεύθερων επαγγελματιών -γενικώς, της Ευρωπαϊκής Ένωσης -γενικώς, των ξένων -ακόμα πιο γενικώς- κλπ., είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν και την πιο αυτοκαταστροφική πολιτική, από τη στάση πληρωμών ως την κρατικοποίηση των πάντων κι από την επιστροφή στη δραχμή ως την ...ιδιωτικοποίηση των πάντων.

Όσοι δεν ανήκουμε σ' αυτή την κατηγορία, όσοι διατηρούμε ακόμα την ψυχραιμία μας και την κοινή λογική, καταλαβαίνουμε και καταδικάζουμε τα εγκληματικά λάθη του παρελθόντος, αλλά δεν θέλουμε να τα αντικαταστήσουμε με άλλα, εξίσου καταστροφικά, επειδή έτσι βολεύει κάποιους επιτήδειους, όσοι έχουμε πληγεί από την κρίση, αλλά δεν ρίχνουμε το φταίξιμο στο ...γάιδαρο του γείτονα, ελπίζοντας να ψοφήσει, όσοι δεν είμαστε λαμόγια που ποντάρουν στην κρίση, αλλά υπεύθυνοι πολίτες που αντιλαμβάνονται ότι από την πρόοδο της κοινωνίας μπορούν να επωφεληθούν και οι ίδιοι, πρέπει να αντισταθούμε στις σειρήνες της καταστροφολογίας. Πρέπει να μη παρασυρθούμε από το μηδενισμό των άκρων, να καταλογίσουμε ευθύνες εκεί που πρέπει, να φωνάξουμε για αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, αλλά να μην επιτρέψουμε να κατεδαφιστούν όσα έχουν απομείνει όρθια από τις κατακτήσεις μας. Η θέση μας είναι στην Ευρώπη, να δίνουμε μάχες για να αλλάξουν όσα είναι στραβά σ' αυτή και για μεγαλύτερη ενοποίηση ώστε να έχει ισχυρότερη φωνή απέναντι στους ισχυρούς του πλανήτη, αλλά μάχες από μέσα κι όχι σαν φτωχοί συγγενείς απ' έξω. Το νόμισμά μας είναι το ευρώ και πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό δεν είναι θέμα ιδεολογίας, αλλά είναι αυτό που μας συμφέρει, έστω και το λιγότερο κακό, σε μια παγκόσμια οικονομία που δεν αφήνει περιθώρια για αυτιστικούς απομονωτισμούς. Το μέλλον μας είναι η δημοκρατία, με τα στραβά και τις αδυναμίες της, αλλά μακριά από σωτήρες που τα ξέρουν όλα καλύτερα από εμάς και θέλουν να αναλάβουν εν λευκώ την καθοδήγησή μας. Κι ας αφήσουμε μόνο τους αφελείς να παρασύρονται από τους πονηρούς και τους απατεώνες...