Εργαλεία από το παρελθόν για προβλήματα του μέλλοντος

Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται αυτήν τη στιγμή σ' ένα αδιέξοδο, από το οποίο δύσκολα θα μπορέσει να βγει, αν δεν υπάρξει μια θεαματική ανατροπή στον τρόπο λειτουργίας της. Ακόμα κι αν μας χάριζαν μεγάλο μέρος του χρέους, το πρόβλημα θα εξακολουθούσε να υπάρχει, γιατί για να λειτουργήσει η οικονομία και να υπάρξει ανάπτυξη χρειάζονται επενδύσεις, εσωτερικές και εξωτερικές. Και στην Ελλάδα δεν επενδύει πλέον σχεδόν κανείς. Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, κι αυτή είναι που αποτελεί τον βασικό παράγοντα αξιολόγησης μιας επένδυσης, πολύ περισσότερο από το μισθολογικό κόστος, τη φορολογία κλπ. (γι' αυτό άλλωστε και ανάμεσα στις πιο ανταγωνιστικές χώρες βρίσκονται κάποιες που έχουν εξαιρετικά υψηλό μισθολογικό κόστος, όπως η Ελβετία και οι σκανδιναβικές χώρες).

Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι κατ' αρχάς πρόβλημα ηγεσίας, που δυστυχώς είναι σήμερα οξύτερο παρά ποτέ, με παντελή έλλειψη οποιασδήποτε αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης, που θα μπορούσε να ακολουθήσει μια ορθολογική πολιτική. Είμαστε ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη, ανάμεσα σε μια κυβέρνηση που αντιλαμβάνεται πανικόβλητη ότι χωρίς επενδύσεις δεν μπορεί να υπάρξει αξιόλογη ανάπτυξη που θα λύσει τα προβλήματα της ανεργίας και της κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά οι ιδεοληψίες της την οδηγούν σε επιλογές που απωθούν κάθε δημιουργική και αναπτυξιακή δραστηριότητα, και σε μία αντιπολίτευση που σε επίπεδο ηγεσίας και πολιτικής χαρακτηρίζεται από μία παλαιοκομματική νοοτροπία εκτός τόπου και χρόνου. Και για να γίνουν χειρότερα τα πράγματα, η αφρόκρεμα της ελληνικής κοινωνίας, δεκάδες χιλιάδες νέοι επιστήμονες με εξαιρετικά προσόντα, στους οποίους θα βασιζόταν φυσιολογικά μια πορεία ανάκαμψης, έχει μετακινηθεί στο εξωτερικό. Κάτι που σημαίνει, ότι ακόμα κι αν -ως εκ θαύματος- υπήρχε μια ριζική αλλαγή πολιτικής προς την κατεύθυνση της κοινής λογικής, έχουμε ήδη στερηθεί το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας που θ' αξιοποιούσε αυτήν την αλλαγή.

Η αιτία πίσω απ' όλα αυτά είναι βαθύτερη και βρίσκεται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα (αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη), οι πολιτικές επιλογές και οι αντίστοιχες παρατάξεις βασίζονται σε ιδεολογίες παρωχημένες, που έχουν τις ρίζες τους στο 19ο αιώνα, την στιγμή που βρισκόμαστε για τα καλά μέσα στον 21ο. Όλοι λοιπόν, δεξιοί ή αριστεροί, «φιλελεύθεροι» ή μαρξιστές, συντηρητικοί ή «προοδευτικοί», προσπαθούν με εργαλεία που προορίζονταν για να επισκευάζουν κάρα, να θέσουν σε λειτουργία ένα υπερσύγχρονο αεριωθούμενο αεροπλάνο! Την εποχή που αναπτύχθηκαν οι ιδεολογίες τους και οι αντίστοιχες οικονομικές θεωρίες, ήταν αδύνατο να προβλεφθεί η έκρηξη των τηλεπικοινωνιών, η ύπαρξη του Internet, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, ο εκμηδενισμός των αποστάσεων, η θεαματική πρόοδος της ιατρικής  κι ένα σωρό άλλα που χαρακτηρίζουν την εποχή μας σε σχέση με τότε.

Βασιζόμαστε σήμερα σε ιδεολογίες που δημιουργήθηκαν όταν οι άνθρωποι εργάζονταν κατά χιλιάδες στα χωράφια και τα εργοστάσια και σήμερα βρισκόμαστε με μία γεωργία και βιομηχανία όλο και πιο αυτοματοποιημένες, σε μια έκρηξη του τομέα των υπηρεσιών, σε μια τεράστια ανάπτυξη της αυτοαπασχόλησης, ακόμα και σε μια ανάπτυξη μισθωτής ή εν πάση περιπτώσει εξαρτημένης εργασίας όχι στο χώρο του εργοδότη, αλλά στον ιδιωτικό χώρο του εργαζόμενου! Οι επικρατούσες σήμερα ιδεολογίες και οικονομικές θεωρίες δημιουργήθηκαν με τη βιομηχανική επανάσταση (και γι' αυτό ακριβώς ήταν αδύνατο να τις διατυπώσουν κάποιοι άνθρωποι του... μεσαίωνα, οι οποίοι θα έπρεπε να προβλέψουν την εφεύρεση του ηλεκτρισμού του σιδηροδρόμου, του αυτοκινήτου, της τηλεφωνίας κλπ.) και είναι καιρός να δημιουργηθούν πλέον αυτές που επιβάλλει η εποχή του διαδικτύου, της παγκοσμιοποιημένης πληροφορίας και των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, είναι ότι μπορεί να μην υπάρχουν πλέον οι κατάλληλοι άνθρωποι για να τις εφαρμόσουν...

Αφέλεια μέχρι βλακείας

Η ανθρώπινη αφέλεια δεν αποτελεί «προνόμιο» καμιάς πολιτικής ιδεολογίας, αλλά μπορεί να υπάρξει παντού, σε δεξιούς, μεσαίους και αριστερούς! Σε όσους, λοιπόν, πιστεύουν ότι αν τα σπάσουμε με τους Ευρωπαίους «δεν τρέχει και τίποτα» και «θα υποχωρήσουν γιατί θα... πάθουν ζημιά αν χρεοκοπήσουμε» θα υπενθυμίσουμε τα αφελή επιχειρήματα που έγραφαν οι υποστηρικτές ενός δημοψηφίσματος που βλακωδώς προκήρυξε το 1920 μία κυβέρνηση στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος από τη σημερινή, το δεξιό, για να φέρει πίσω το γερμανόφιλο βασιλιά, παρά την αντίθετη γνώμη των τότε συμμάχων μας. Έγραφε τότε μια από τις σημαντικότερες εφημερίδες που υποστήριζαν το δημοψήφισμα: «Ας υποθέσω προς στιγμήν ότι θα απεφάσιζαν να μετέλθουν μέσα πιεστικά εναντίον μου. Ποία θα είνε αυτά; Αποκλεισμός; Ο πόλεμος έληξε και εις το καταστατικόν της Κοινωνίας των Εθνών υπάρχει διάταξις απαγορευτική. Εμπορικός αποκλεισμός; Είμαι πελάτης των, καταναλωτής δηλαδή. Βεβαίως θα εζημιούμην εγώ, αλλά θα εζημιούντο άλλο τόσον και αυτοί. Οικονομικαί πιέσεις; Και αυταί θα ήσαν επιζήμιοι και δι' αυτούς, εφ' όσον είναι δανεισταί μου και εγώ οφειλέτης των. Αναθεώρησις της Συνθήκης των Σεβρών εις βάρος μου; Ανεξαρτήτως του ότι κρατώ διά του Στρατού μου την Θράκην και την Σμύρνην, αποφασισμένος να μη τας εγκαταλείψω προς ποίον θα έδιδον την Σμύρνην και την Θράκην αν μου τας αφήρουν;» Η ανθρώπινη βλακεία στο τετράγωνο! Δεν θα γίνει πόλεμος, επειδή υπάρχει... απαγορευτική διάταξη της Κοινωνίας των Εθνών (του τότε ΟΗΕ) και δεν θα μας πάρουν τη Σμύρνη και τη Θράκη γιατί δεν έχουν σε... ποιον να τη δώσουν!!! Φαντάζομαι ότι οι Τούρκοι ακόμα θα γελάνε με την ηλιθιότητά μας. Φυσικά και πόλεμος έγινε, και οι σύμμαχοι μας εγκατέλειψαν, και η Μικρασιατική καταστροφή μας αφαίρεσε τη Σμύρνη και τη Θράκη που είχαμε κερδίσει με το αίμα μας λίγα χρόνια πριν, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι όλα αυτά γιατί είμαστε μάγκες και ωραίοι και τις ξένες χώρες τις έχουμε γραμμένες, αφού θα αναγκαστούν να μας υποστηρίξουν γιατί είμαστε πελάτες!!! Ας αποφασίσουμε, λοιπόν, αν θέλουμε να γίνουμε Κούγκι για να ικανοποιηθεί ο ακροδεξιός συνεταίρος της σημερινής κυβέρνησης, αλλά τουλάχιστον να το κάνουμε συνειδητά, επειδή αποφασίσαμε να αυτοκτονήσουμε και όχι επειδή είμαστε τόσο ηλίθιοι για να πιστεύουμε ότι 17 χώρες του ευρώ με 400 εκατομμύρια πληθυσμό θα υποκύψουν στη... γοητεία του Βαρουφάκη ή στον εκβιασμό του Λαφαζάνη.

Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα

Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια αυτές τις μέρες. Παρακολουθούμε απλώς εμβρόνητοι μια κυβέρνηση ριψάσπιδων, που αντί να κυβερνήσει και να πάρει αποφάσεις, όπως πολύ πρόσφατα της ανέθεσε με τη ψήφο του ο ελληνικός λαός, πετάει το μπαλάκι σε 11 εκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν ούτε τις ελάχιστες γνώσεις για να κρίνουν μια τόσο πολύπλοκη οικονομική πρόταση, την οποία διαπραγματεύονται εδώ και μήνες στρατιές ειδικών! Έτσι ώστε να συνεχίσουν μετά οι κρατικοδίαιτοι κυβερνώντες να εισπράττουν τα πολλά χιλιάρικα των βουλευτικών, υπουργικών και πρωθυπουργικών αποζημιώσεων, ρίχνοντας σ' εμάς το φταίξιμο είτε για τις πολύ δύσκολες μέρες που μας περιμένουν αν ψηφίσουμε «Ναι», είτε για την καταστροφή που μας περιμένει αν ψηφίσουμε «Όχι», αφού σε κάθε περίπτωση θα μας λένε «εσείς αποφασίσατε». Έχοντας μάλιστα το θράσος να μας πουν ότι δεσμεύονται να... σεβαστούν την απόφασή μας, λες και μας κάνουν χάρη!!!

Δεν έχετε βαρεθεί;

Από τότε που δημιουργήθηκε το ελληνικό κράτος, χαρακτηρίζεται από μία πελατειακή άσκηση πολιτικής με έντονο λαϊκισμό, με αποκορύφωμα φυσικά το γιγαντισμό του δημόσιου τομέα μετά τη μεταπολίτευση, ως μέσου εξυπηρέτησης ψηφοφόρων και «κολλητών». Όπως επίσης κι από ένα πολύ υψηλό επίπεδο διαφθοράς, που δίνει και στους πολίτες πρόσχημα για να παραβιάζουν όποτε μπορούν τους νόμους. Για να είμαστε ειλικρινείς, αυτό το πελατειακό κράτος δεν θα υπήρχε χωρίς πελάτες, οπότε εξίσου σημαντική με την ευθύνη των πολιτικών είναι και η ευθύνη εκείνων από τους πολίτες που τους ψηφίζουν όχι γιατί τους θεωρούν ως τους πιο κατάλληλους για να κυβερνήσουν, αλλά γιατί περιμένουν από αυτούς κάθε είδους εξυπηρετήσεις ως αντιστάθμισμα. Το θέμα είναι ότι υπάρχουν πολλοί Έλληνες που δεν ανήκουν σ' αυτήν την πελατεία, άνθρωποι που δουλεύουν, που πληρώνουν τους φόρους τους, που τηρούν τους νόμους, άνθρωποι που δραστηριοποιούνται σε μεγάλο βαθμό στον ιδιωτικό τομέα, αλλά κι ένα σεβαστό ποσοστό ευσυνείδητων υπαλλήλων του Δημοσίου, αυτοί που στην ουσία κρατούν το κράτος σε λειτουργία, κάνοντας και τη δουλειά των «πελατών», που δεν διακρίνονται πάντα για την εργατικότητά τους!

Όλοι αυτοί κάτι ψηφίζουν, κάποιον από όλους αυτούς -σημερινούς και χθεσινούς- που τόσα χρόνια μας κοροϊδεύουν τάζοντας λαγούς με πετραχήλια, για να ασχοληθούν μόλις έρθουν στην εξουσία μόνο με τους πελάτες τους. Η ψήφος αυτών των πολιτών έχει συχνά ιδεολογικό υπόβαθρο, παρά το γεγονός ότι έχει αποδειχθεί πλέον πως το πρόβλημα της Ελλάδας πρώτα και κύρια δεν είναι ιδεολογικό, αλλά πρόβλημα ειλικρίνειας, διαφάνειας, τιμιότητας και αξιοκρατίας. Σε όλους αυτούς, λοιπόν, εύλογα θα μπορούσε κανείς να απευθύνει τα εξής ερωτήματα:

- Δεν έχετε βαρεθεί να ακούτε υποσχέσεις που έρχονται σε προφανή αντίφαση με την πραγματικότητα και είναι δεδομένο ότι δεν μπορούν να εκπληρωθούν;
- Δεν έχετε βαρεθεί να ακούτε επιχειρήματα που δεν βασίζονται καν στις πολιτικές πεποιθήσεις αυτών που τα εκφράζουν, αλλά απλώς πρέπει να είναι αντίθετα με αυτά που εκφράζουν «οι άλλοι»;
- Δεν έχετε βαρεθεί να βλέπετε την άσκηση αντιπολίτευσης ως μίας πλήρους άρνησης όσων κάνει η εκάστοτε κυβέρνηση, σε βαθμό πολλές φορές που αντιπολιτευόμενοι να έρχονται σε αντίθεση ακόμα και με πράγματα που έκαναν ή υποστήριζαν όταν ήταν στην κυβέρνηση;
- Δεν έχετε βαρεθεί να διαπιστώνετε καθημερινά ότι στο δημόσιο βίο, είτε πρόκειται για την πολιτική είτε για τις υπηρεσίες του κράτους, υπάρχει μια πλήρης αναξιοκρατία, μια πλήρης άρνηση ανάληψης ευθυνών και μία πλήρης ατιμωρησία ακόμα και για σοβαρότατες παραλείψεις ή παραπτώματα;
- Δεν έχετε βαρεθεί να βλέπετε τις ευκαιρίες γι' αυτήν την χώρα να χάνονται η μία μετά την άλλη, γιατί κάποιοι βολεμένοι τορπιλίζουν κάθε προσπάθεια ανάπτυξης και αλλαγών μόνο και μόνο για να μη χάσουν προνόμια που έχουν αποκτήσει σε βάρος όλων των υπολοίπων;
- Δεν έχετε βαρεθεί να πληρώνετε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές και να βλέπετε χιλιάδες άλλους να πλουτίζουν ουσιαστικά σε βάρος σας, αποφεύγοντας να εκπληρώσουν τις δικές τους υποχρεώσεις, με την δικαιολογία πάντα ότι πρέπει πρώτα να πληρώσουν κάποιοι «πολύ μεγάλοι», αν και οι δικές τους μικρές κλεψιές είναι τόσα εκατομμύρια που δημιουργούν πολύ μεγαλύτερα ελλείμματα από τις μεγάλες κλεψιές των λίγων;
- Δεν έχετε βαρεθεί να βλέπετε τη μόρφωση των παιδιών σας να υποβαθμίζεται συνεχώς, τα προγράμματα των σχολείων να καταρτίζονται με βάση όχι τις ανάγκες της εκπαίδευσης, αλλά την εξυπηρέτηση συντεχνιών, και τα πανεπιστήμια να έχουν καταντήσει πεδίο αντιπαράθεσης συμμοριών αντί να είναι χώροι ανάπτυξης προβληματισμού, νέων ιδεών και επιστημονικής γνώσης;
- Δεν έχετε βαρεθεί να ακούτε δικαιολογίες για την προστασία του περιβάλλοντος μόνο όταν πρόκειται να εμποδιστεί κάθε δραστηριότητα ή επένδυση που δεν βολεύει μερικούς, την ίδια στιγμή που το κράτος, οι υπηρεσίες του, αλλά και η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών έχουν γραμμένο το περιβάλλον στα παλιά τους τα παπούτσια και το καταστρέφουν καθημερινά;

Αν η απάντηση σ' αυτές στις ερωτήσεις και σε πολλές άλλες αντίστοιχες είναι θετική, μοιραία έρχεται στο προσκήνιο μια ακόμα ερώτηση:

- Όλοι εμείς που σκεφτόμαστε μ' αυτόν τον τρόπο, δεν είναι επιτέλους καιρός να παραμερίσουμε τις διαφωνίες μας και να προσπαθήσουμε μαζί να δημιουργήσουμε κάτι νέο που να καθαρίσει αυτή τη σήψη, η οποία δεν έχει σχέση με ιδεολογίες αλλά με ανθρώπους; Αφήνοντας για αργότερα την προβολή των όποιων ιδεολογικών μας διαφορών, όταν θα έχουμε δημιουργήσει μια πιο υγιή κοινωνία, όπου θα έχει νόημα η ύπαρξη ιδεολογικών διαφορών για την επίλυση πιο εξειδικευμένων θεμάτων.

Και τα λεφτά των παιδιών μας;

Η οικονομική κρίση μάς έχει εξουθενώσει όλους (πλην ολίγων!) και η απογοήτευση, η ανέχεια και το άγχος οδηγούν πολλές φορές σε μη ορθολογικές σκέψεις. Φαίνεται, όμως, πως ο παραλογισμός μας και ο εγωισμός που μας χαρακτηρίζει ως λαό έχουν φτάσει την έλλειψη ορθολογισμού σε επίπεδα τύφλωσης! Την περασμένη εβδομάδα κυβερνητικά στελέχη ανακοίνωσαν ότι συζητούν ως πιθανή εναλλακτική χρηματοδότηση για την κάλυψη του ελλείμματος ρευστότητας κάποια χρήματα που ίσως μας δώσει η Ρωσία ως... προκαταβολή μελλοντικών κερδών από τη διέλευση αγωγού φυσικού αερίου από την Ελλάδα. Κι αντί να τους πάρουμε με τις πέτρες, δεν ακούστηκε η παραμικρή διαμαρτυρία. Δεν φτάνει δηλαδή που η γενιά μας χρεοκόπησε τη χώρα, δεν φτάνει που εξαντλήσαμε όσα είχαμε αλλά κι όσα δεν είχαμε, τώρα προκειμένου να μη ζοριστούμε κι άλλο σκεπτόμαστε να ξοδέψουμε προκαταβολικά και τα μελλοντικά λεφτά των παιδιών μας, που θα τα βοηθούσαν να ξεφύγουν από τη μιζέρια. Κι η περίφημη ανάπτυξη πώς στην ευχή θα έρθει, αν ξοδέψουμε από τώρα για προσλήψεις στην ΕΡΤ όσα θα κερδίσουμε στο μέλλον;

Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε

Όσο καλή διάθεση κι αν έχει κανείς απέναντι σε μια νέα κυβέρνηση, η οποία άλλωστε διαδέχθηκε μία κακή κυβέρνηση που απογοήτευσε τον ελληνικό λαό, όσο κι αν θέλει να αντιμετωπίσει με επιείκεια δυσλειτουργίες και λάθη που μπορεί να αποδώσει σε απειρία και πίεση χρόνου, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη. Αυτή η κυβέρνηση απλώς επιταχύνει την πορεία μας προς τον γκρεμό, γιατί εκτός από ανικανότητα αντίστοιχη με της προηγούμενης και πλήρη έλλειψη συγκροτημένης πολιτικής γραμμής, κατάφερε να στρέψει εναντίον της το σύνολο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και διεθνών θεσμών, ακόμα κι εκείνων που η ίδια κατονόμαζε ως πιθανούς συμμάχους εναντίον της σημερινής ευρωπαϊκής πολιτικής. Θέλει μεγάλο ταλέντο για να πετύχει κανείς μια τόσο ολοκληρωτική απόρριψη και ρήξη και δεν ξέρω αν το έχει πετύχει ποτέ κανείς ως τώρα. Το γεγονός ότι αυτή η πολιτική φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις να εγκρίνεται από την πλειοψηφία του ελληνικού λαού, επιβεβαιώνει απλώς το αυτοκαταστροφικό ελάττωμα των Νεοελλήνων να ψάχνουν κάπου αλλού, κάποιον άλλο να φταίει για τα δικά τους λάθη και να θεωρούν ότι η ψευτομαγκιά, η κουτοπονηριά, η ανοργανωσιά και η πλήρης αδιαφορία για νόμους, κανόνες, συμβάσεις και συμφωνίες είναι ο φυσιολογικός τρόπος συμπεριφοράς που πρέπει να γίνεται αποδεκτός στη σημερινή Ευρώπη.

Κανένας λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι η ακολουθούμενη πολιτική από τις προηγούμενες κυβερνήσεις δεν ήταν ανεπαρκής και αναποτελεσματική κι ότι πολλές από τις υποδείξεις των... θεσμών (όπως μάθαμε να λέμε τώρα την τρόικα) δεν ήταν λανθασμένες. Απέναντι σε μια λανθασμένη πολιτική όμως, αντιπαραθέτεις ένα δομημένο πρόγραμμα κι όχι καραγκιοζιλίκια και παιχνίδια εντυπώσεων, όπως οι γραβάτες, οι γλωσσοπλαστικοί ακροβατισμοί για να αναφέρεσαι στα ίδια πράγματα με άλλο όνομα (λες και μετράει το όνομα και όχι η ουσία), η έλλειψη οποιασδήποτε συγκεκριμένης δέσμευσης και οποιουδήποτε προγράμματος με στοιχεία και αριθμούς, οι αντιφατικές εξαγγελίες από διαφορετικούς υπουργούς, ακόμα και η συμπεριφορά του βασικού διαπραγματευτή από ελληνικής πλευράς, του υπουργού Οικονομικών, ως τηλεοπτικού μαϊντανού και μέλους του «σταρ σίστεμ» και όχι αξιόπιστου συνομιλητή με στρατηγική και πρόγραμμα.

Και μόνο το γεγονός ότι στελέχη του ΔΝΤ περιέγραψαν πρόσφατα την Ελλάδα ως τον λιγότερο συνεργάσιμο δανειολήπτη στην 70ετή ιστορία του Ταμείου, δείχνει την αναξιοπιστία που έχουμε πλέον σε διεθνές επίπεδο, σε μία μάλιστα ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία για μας, αφού κανείς στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο  κόσμο δεν φαίνεται να θέλει τη χρεοκοπία της Ελλάδας και την έξοδό της από το ευρώ. Κανείς όμως δε θα μας κρατήσει και με το ζόρι και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να πληρώνει για τη σωτηρία μας με μοναδική εγγύηση τη... δημιουργική ασάφεια των εξαγγελιών της ελληνικής κυβέρνησης, οι οποίες σε τελική ανάλυση απλώς αναπαράγουν το αποτυχημένο μοντέλο της κρατικοδίαιτης οικονομίας με το οποίο οι προηγούμενες κυβερνήσεις μας οδήγησαν στη χρεοκοπία. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς το γεγονός ότι στην τωρινή κυβέρνηση φαίνεται να αντιμετωπίζουν αρνητικά σχεδόν κάθε επενδυτική πρόταση που έχει εμφανιστεί στον ορίζοντα, είναι δύσκολο να πεισθεί και ο πιο καλοπροαίρετος ότι υπάρχουν πιθανότητες να εφαρμοστεί μία πολιτική που θα οδηγήσει σε ανάπτυξη, ώστε να πιάσει τόπο οποιαδήποτε βοήθεια, είτε ως πρόσθετη χρηματοδότηση είτε ως αναδιάρθρωση του χρέους. Οπότε τι κίνητρο έχουν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι για να συμφωνήσουν στις... δημιουργικά ασαφείς προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης; Οι Έλληνες, που έχουν μάθει τόσα χρόνια να ζουν μέσα στην ασάφεια, στο «περίπου», στην παράκαμψη και τη συνεχή αλλαγή των κανόνων ή και την πλήρη απουσία τους, τις ψεύτικες υποσχέσεις και τα μεγάλα λόγια, που ψήφισαν κυβερνήσεις με συνθήματα πως τα «λεφτά υπάρχουν», τα Ζάππεια και το σκίσιμο των μνημονίων, μπορεί να επικροτούν αυτήν την πολιτική γιατί τους είναι οικεία. Στην Ευρώπη όμως φαίνεται πως τελείωσαν οι κουτόφραγκοι...

Τερατογένεση

Πιστεύω ότι είναι λάθος να κρίνει κανείς καταστάσεις εν θερμώ, πριν αποκτήσει μια πληρέστερη εικόνα των πραγμάτων και πριν καταλαγιάσει ο θόρυβος από τις αρχικές εντυπώσεις. Γιατί οι πρώτες αντιδράσεις είναι περισσότερο συναισθηματικές απ' ότι πρέπει, πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για πολιτική, όπου συχνά τα έργα διαφέρουν από τα λόγια κι όπου οι υποσχέσεις είναι πάντα υπερβολικές προεκλογικά σε σχέση με την πραγματικότητα. Όταν μάλιστα έχεις μια τόσο ριζική αλλαγή στο πολιτικό τοπία και τη διακυβέρνηση της χώρας, σαν αυτή που είχαμε φέτος στην Ελλάδα, η βιασύνη είναι κακός σύμβουλος και καλό είναι να περιμένεις τα πρώτα «δείγματα γραφής» για να έχεις πιο συγκροτημένη άποψη. Γι' αυτό και απέφυγα να κάνω το παραμικρό σχόλιο όλο αυτό το διάστημα που πέρασε από τις εκλογές, περιμένοντας και τις προγραμματικές δηλώσεις τις κυβέρνησης, που σίγουρα δίνουν ένα κάπως πιο αξιόπιστο στίγμα για τις προθέσεις της σε σχέση με τις προεκλογικές εξαγγελίες.

Παρ' όλα αυτά, υπάρχει εξαρχής μία παράμετρος τόσο αρνητική, που όσο ψύχραιμα κι αν δει κανείς τα πράγματα κι όσο κι αν περιμένει για να δει «που πάει το πράγμα», δεν μπορεί να μην τον επηρεάσει. Γιατί βασική προϋπόθεση για μια πετυχημένη κυβέρνηση είναι, εκτός από τις απαραίτητες ικανότητες των ανθρώπων, η ύπαρξη μιας συγκροτημένης βάσης αρχών και αξιών, που οδηγεί και σ' ένα συγκροτημένο πρόγραμμα. Και αν η, συνηθισμένη στην Ευρώπη, δημιουργία μιας συμμαχικής κυβέρνησης οδηγεί κατ' ανάγκη σε εκατέρωθεν συμβιβασμούς στα προγράμματα, τέτοιου είδους συνεργασίες δεν μπορεί παρά να γίνονται από παρατάξεις που έχουν κάποιους κοινούς στρατηγικούς στόχους (όπως π.χ. η ελεύθερη ή η κρατική οικονομία, η συμμετοχή ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση κλπ.) Αλλιώς είναι βραχύβια σχήματα, χωρίς κυβερνητικό πρόγραμμα, αλλά απλώς με μια συγκεκριμένη αποστολή που -εντελώς προσωρινά- παραμερίζει τις διαφορές (όπως π.χ. υπήρξε η κυβέρνηση Ν.Δ - αριστεράς στην Ελλάδα).

Σήμερα υποτίθεται ότι έχουμε μία κυβέρνηση με «ορίζοντα τετραετίας». Συγχωρέστε με, αλλά αν και δεν συμπαθώ τον Ευάγγελο Βενιζέλο, που υπάρχουν πολλά για τα οποία οφείλει να απολογηθεί στον ελληνικό λαό, συμμερίζομαι απόλυτα το χαρακτηρισμό της «τερατογένεσης» που έδωσε στην ετερόκλητη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ η οποία μας κυβερνά. Ανήκω σε μια γενιά που έζησε την αριστερά του αντιδικτατορικού αγώνα και των αγώνων για εκδημοκρατισμό της χώρας μετά τη μεταπολίτευση, μια αριστερά που διακρινόταν για μια ιδεολογική συγκρότηση, που είχε πολλά στελέχη με ανιδιοτελή στράτευση προς τη συγκεκριμένη ιδεολογική κατεύθυνση και που, παρά τις εσωτερικές διαφωνίες, είχε κάποια κοινή συνιστώσα και πάντως τίποτε απολύτως το κοινό με την ακροδεξιά.

Παρατηρώ τώρα έκπληκτος ένα υποτίθεται αριστερό κόμμα, που προεκλογικά ζητούσε τη ψήφο μου με ωραία λόγια περί κοινωνικής δικαιοσύνης, δημοκρατίας, κατάργησης των διακρίσεων ανάμεσα στους ανθρώπους, διαφάνειας στην οικονομική διαχείριση κλπ., όχι απλώς να δέχεται στους κόλπους του κάθε καρυδιάς καρύδι, που είχε τόση σχέση με την αριστερά όση ο Μαρξ με το Δαλάι Λάμα, όχι απλώς να συμπεριλαμβάνει στα στελέχη του ανθρώπους που συμμετείχαν στην άθλια πολιτική των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης που μας έφτασε ως εδώ, αλλά και να δημιουργεί συμμαχική κυβέρνηση μ' ένα ακροδεξιό κόμμα με αντιευρωπαϊκή στάση και εντελώς τυχοδιωκτική πολιτική. Ένα κόμμα του οποίου άλλωστε ο ιδρυτής συμμετείχε ενεργά στην πολιτική του ενός εκ των δύο πόλων του δικομματισμού που μας έφτασαν στη χρεοκοπία. Άσχετα με τα όσα λέγονται, λοιπόν, στα μπαλκόνια, το βήμα της Βουλής και τα ΜΜΕ για λαϊκή κατανάλωση, η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε μία κυβέρνηση χωρίς ιδεολογική συγκρότηση και συγκεκριμένο πρόγραμμα, χωρίς αρχές και αξίες, χωρίς ενδιαφέρον για τα προβλήματα των ανθρώπων, αλλά μόνο μια τυχοδιωκτική δίψα για εξουσία, για την οποία θα συμμαχούσε ακόμα και με το διάβολο. Προφανώς εύχομαι να πετύχει, έστω και από τυχαία σύμπτωση των προσωπικών επιδιώξεων των μελών της με ένα θετικό αποτέλεσμα για την κοινωνία μας. Αλλά ποτέ δεν θα με πείσουν ότι έχουν αρχές και πρόγραμμα και φυσικά ποτέ δεν θα με πείσουν ότι είναι αριστεροί. Γιατί έχω γνωρίσει πραγματικούς αριστερούς...

Απόλυτος αμοραλισμός

Για πρώτη φορά ίσως μετά τη μεταπολίτευση πραγματοποιούνται εκλογές όπου η ελληνική πολιτική τάξη δεν αναδεικνύει ως στοιχείο αντιπαράθεσης τις όποιες διαφορές της σε ιδεολογία και πολιτική στρατηγική, αλλά έναν εξοργιστικό αμοραλισμό και μια μάχη χωρίς ηθική, χωρίς ιδεολογία, χωρίς συνέπεια, για τις καρέκλες της εξουσίας και μόνο. Αρκεί να δει κανείς, τώρα που ανακοινώθηκαν τα ψηφοδέλτια, πόσο ξεδιάντροπα ξεπεράστηκαν πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές και μετατράπηκαν τα κόμματα (ειδικά τα δύο μεγαλύτερα, αλλά όχι μόνο) σε ανεμομαζώματα γυρολόγων της πολιτικής, τηλεμαϊντανών και καιροσκόπων, για να αντιληφθεί πως δεν υπάρχει η παραμικρή ελπίδα για μία συγκροτημένη πολιτική με συγκεκριμένο πρόγραμμα και στόχο την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση. Οι καρέκλες να είναι καλά, η πολιτική πελατεία να βολευτεί κι από εκεί και πέρα έχει ο Θεός! Αν βγούμε και από την κρίση (με τη βοήθεια της τύχης και των ξένων εταίρων μας) τόσο το καλύτερο, αν καταστραφεί η χώρα, τόσο το χειρότερο για τη χώρα!

Βεβαίως ευθύνη γι' αυτό έχει προφανώς και ο ελληνικός λαός, που δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ένα τσούρμο χωρίς αρχές και χωρίς ενημέρωση (ειδικά στην εποχή της μαζικής διάδοσης της πληροφορίας όπου ζούμε) που άγεται και φέρεται από τον κάθε τυχάρπαστο, αλλά υπεύθυνοι πολίτες, που κάνουν επιλογές για το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους. Και, όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά ακόμα περισσότερο στα χρόνια της κρίσης, μεγάλο ποσοστό των ψηφοφόρων δεν έδειξαν τον ορθολογισμό και την υπευθυνότητα με την οποία υποτίθεται ότι κάνει ο καθένας επιλογές για το μέλλον του, αλλά ψήφιζαν με κριτήρια ποιος φαινόταν πιο συχνά στο τηλεοπτικό γυαλί, ποιος υποσχόταν τα περισσότερα, ακόμα κι όταν ήταν προφανώς ανεδαφικά, ποιος έβριζε περισσότερο αυτούς που θεωρούσαν υπεύθυνους για μέτρα που δεν τους άρεσαν, ποιος τους επέτρεπε να κάνουν παρανομίες σε βάρος των υπολοίπων, ποιος τους διόριζε παρακάμπτοντας την αξιοκρατία και άλλα τέτοια... ευγενή κριτήρια.

Φτάσαμε στο σημείο, όταν τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν στη μεταπολίτευση (αλλά και τα αντιπολιτευτικά κόμματα που στήριζαν κάθε παράλογο αίτημα), οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, όλοι αυτοί να στραφούν για σωτηρία σε ανερμάτιστους λαϊκιστές που υποστήριζαν ότι μπορούμε να... τη φέρουμε σε όλο τον κόσμο και να εκβιάσουμε την υπόλοιπη υφήλιο χωρίς την παραμικρή επίπτωση, σε εγκληματικά στοιχεία που ήταν γνωστό ότι υποστήριζαν τη ναζιστική ιδεολογία που αιματοκύλισε τον κόσμο (λες κι ο εγκληματίας που ζητάς να σε βοηθήσει, θα γίνει μετά ως εκ θαύματος... ηθικός και δεν θα σου κάτσει στο σβέρκο), σε τυχοδιώκτες που υποστήριζαν κάθε αρλούμπα που τους κατέβαινε στο κεφάλι και μπορούσε να είναι αρεστή στο πλήθος κλπ. Καμία απολύτως προσπάθεια για δημιουργία επιτέλους μιας συνεπούς πολιτικής δύναμης, με συνέπεια και ειρμό στο πρόγραμμά της, που θα βασιζόταν σε απλές αρχές που είναι απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας, όπως η αξιοκρατία, η διαφάνεια, ο προγραμματισμός, η δίκαιη κατανομή των βαρών, η αποφυγή των ελλειμμάτων στην οικονομική διαχείριση κλπ.

Όταν οι πολιτικάντηδες βλέπουν τους ψηφοφόρους, ακόμα και σε τέτοιες κρίσιμες περιόδους, να επιλέγουν με τόσο αλλοπρόσαλλα κριτήρια, δεν θέλουν και πολύ για να βγάλουν στην επιφάνεια στην πιο έντονη μορφή του τον τυχοδιωκτισμό που ούτως ή άλλως τους διέκρινε τόσα χρόνια και να μαζέψουν ως υποψήφιους αυτούς που ανταποκρίνονται περισσότερο σ' αυτά τα αλλοπρόσαλλα κριτήρια. Ούτε έχουν κανένα πρόβλημα να στηλιτεύουν τώρα στους άλλους αυτά που οι ίδιοι έκαναν παλιότερα, με τα ίδια οικτρά αποτελέσματα. Μπορεί π.χ. την ευθύνη για τις πρόωρες εκλογές να την έχει τώρα ο Τσίπρας, αλλά ακριβώς τα ίδια έκανε ο Σαμαράς πριν απ' αυτόν και ακριβώς τα ίδια ο Παπανδρέου πριν από εκείνον, προκαλώντας πρόωρες εκλογές σε εποχές που η οικονομία χρειαζόταν ηρεμία για να ανακάμψει. Κι όταν ήρθαν στην εξουσία πήραν μέτρα χειρότερα από εκείνα που στηλίτευαν (όπως θα κάνει τώρα και ο Τσίπρας αν καταφέρει να έρθει στην εξουσία) και μόνο για το λόγο ότι η ζημιά που προκάλεσαν με τις πρόωρες εκλογές ήταν πολύ μεγάλη και δημιουργούσε πρόσθετες απαιτήσεις. Και μπορούμε να δούμε σε αντιδιαστολή τί γίνεται στις... κανονικές χώρες, εκεί που οι άνθρωποι σέβονται τον εαυτό τους, αναφέροντας το πρόσφατο παράδειγμα της Σουηδίας, όπου μετά την αποχώρηση ενός κόμματος από τη συγκυβέρνηση, υπήρξε συμφωνία με την αντιπολίτευση για τον προϋπολογισμό, ώστε να αποφευχθούν οι πρόωρες εκλογές και να συνεχίσει να κυβερνά μία κυβέρνηση... μειοψηφίας! Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα εδώ, στη χώρα όπου κατέρρευσαν πλέον και η λογική, και οι ιδεολογίες κι όπου φτάσαμε στο σημείο ο -υποτίθεται- αριστερός Τσίπρας να επιβάλλει στο κόμμα του ως υποψήφια την κα Ραχήλ Μακρή από τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ! Ψήφους να πάρουμε κι απ' όπου να 'ναι!...