«...τον τε μηδέν τώνδε μετέχοντα, ουκ απράγμονα, αλλ' αχρείον νομίζομεν...»

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015

Εργαλεία από το παρελθόν για προβλήματα του μέλλοντος

Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται αυτήν τη στιγμή σ' ένα αδιέξοδο, από το οποίο δύσκολα θα μπορέσει να βγει, αν δεν υπάρξει μια θεαματική ανατροπή στον τρόπο λειτουργίας της. Ακόμα κι αν μας χάριζαν μεγάλο μέρος του χρέους, το πρόβλημα θα εξακολουθούσε να υπάρχει, γιατί για να λειτουργήσει η οικονομία και να υπάρξει ανάπτυξη χρειάζονται επενδύσεις, εσωτερικές και εξωτερικές. Και στην Ελλάδα δεν επενδύει πλέον σχεδόν κανείς. Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, κι αυτή είναι που αποτελεί τον βασικό παράγοντα αξιολόγησης μιας επένδυσης, πολύ περισσότερο από το μισθολογικό κόστος, τη φορολογία κλπ. (γι' αυτό άλλωστε και ανάμεσα στις πιο ανταγωνιστικές χώρες βρίσκονται κάποιες που έχουν εξαιρετικά υψηλό μισθολογικό κόστος, όπως η Ελβετία και οι σκανδιναβικές χώρες).

Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι κατ' αρχάς πρόβλημα ηγεσίας, που δυστυχώς είναι σήμερα οξύτερο παρά ποτέ, με παντελή έλλειψη οποιασδήποτε αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης, που θα μπορούσε να ακολουθήσει μια ορθολογική πολιτική. Είμαστε ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη, ανάμεσα σε μια κυβέρνηση που αντιλαμβάνεται πανικόβλητη ότι χωρίς επενδύσεις δεν μπορεί να υπάρξει αξιόλογη ανάπτυξη που θα λύσει τα προβλήματα της ανεργίας και της κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά οι ιδεοληψίες της την οδηγούν σε επιλογές που απωθούν κάθε δημιουργική και αναπτυξιακή δραστηριότητα, και σε μία αντιπολίτευση που σε επίπεδο ηγεσίας και πολιτικής χαρακτηρίζεται από μία παλαιοκομματική νοοτροπία εκτός τόπου και χρόνου. Και για να γίνουν χειρότερα τα πράγματα, η αφρόκρεμα της ελληνικής κοινωνίας, δεκάδες χιλιάδες νέοι επιστήμονες με εξαιρετικά προσόντα, στους οποίους θα βασιζόταν φυσιολογικά μια πορεία ανάκαμψης, έχει μετακινηθεί στο εξωτερικό. Κάτι που σημαίνει, ότι ακόμα κι αν -ως εκ θαύματος- υπήρχε μια ριζική αλλαγή πολιτικής προς την κατεύθυνση της κοινής λογικής, έχουμε ήδη στερηθεί το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας που θ' αξιοποιούσε αυτήν την αλλαγή.

Η αιτία πίσω απ' όλα αυτά είναι βαθύτερη και βρίσκεται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα (αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη), οι πολιτικές επιλογές και οι αντίστοιχες παρατάξεις βασίζονται σε ιδεολογίες παρωχημένες, που έχουν τις ρίζες τους στο 19ο αιώνα, την στιγμή που βρισκόμαστε για τα καλά μέσα στον 21ο. Όλοι λοιπόν, δεξιοί ή αριστεροί, «φιλελεύθεροι» ή μαρξιστές, συντηρητικοί ή «προοδευτικοί», προσπαθούν με εργαλεία που προορίζονταν για να επισκευάζουν κάρα, να θέσουν σε λειτουργία ένα υπερσύγχρονο αεριωθούμενο αεροπλάνο! Την εποχή που αναπτύχθηκαν οι ιδεολογίες τους και οι αντίστοιχες οικονομικές θεωρίες, ήταν αδύνατο να προβλεφθεί η έκρηξη των τηλεπικοινωνιών, η ύπαρξη του Internet, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, ο εκμηδενισμός των αποστάσεων, η θεαματική πρόοδος της ιατρικής  κι ένα σωρό άλλα που χαρακτηρίζουν την εποχή μας σε σχέση με τότε.

Βασιζόμαστε σήμερα σε ιδεολογίες που δημιουργήθηκαν όταν οι άνθρωποι εργάζονταν κατά χιλιάδες στα χωράφια και τα εργοστάσια και σήμερα βρισκόμαστε με μία γεωργία και βιομηχανία όλο και πιο αυτοματοποιημένες, σε μια έκρηξη του τομέα των υπηρεσιών, σε μια τεράστια ανάπτυξη της αυτοαπασχόλησης, ακόμα και σε μια ανάπτυξη μισθωτής ή εν πάση περιπτώσει εξαρτημένης εργασίας όχι στο χώρο του εργοδότη, αλλά στον ιδιωτικό χώρο του εργαζόμενου! Οι επικρατούσες σήμερα ιδεολογίες και οικονομικές θεωρίες δημιουργήθηκαν με τη βιομηχανική επανάσταση (και γι' αυτό ακριβώς ήταν αδύνατο να τις διατυπώσουν κάποιοι άνθρωποι του... μεσαίωνα, οι οποίοι θα έπρεπε να προβλέψουν την εφεύρεση του ηλεκτρισμού του σιδηροδρόμου, του αυτοκινήτου, της τηλεφωνίας κλπ.) και είναι καιρός να δημιουργηθούν πλέον αυτές που επιβάλλει η εποχή του διαδικτύου, της παγκοσμιοποιημένης πληροφορίας και των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, είναι ότι μπορεί να μην υπάρχουν πλέον οι κατάλληλοι άνθρωποι για να τις εφαρμόσουν...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου