«...τον τε μηδέν τώνδε μετέχοντα, ουκ απράγμονα, αλλ' αχρείον νομίζομεν...»

Τρίτη 24 Ιουλίου 2012

Με αφορμή τους Ολυμπιακούς

Το μεγαλύτερο κακό που έχει συμβεί στους σύγχρονους Έλληνες είναι οι... πρόγονοί τους! Όχι φυσικά αυτή καθαυτή η ύπαρξη και τα κατορθώματά τους (σε τελικά ανάλυση, ακόμα και χώρες με σχεδόν μηδενική ιστορία προσπαθούν να τονίσουν ιστορικά γεγονότα που μπορούν να κάνουν τους πολίτες τους υπερήφανους για την καταγωγή τους), αλλά ο τρόπος με τον οποίο χτίστηκε και λειτουργεί η σύγχρονη Ελλάδα, βασισμένη αποκλειστικά στο δέος που προκαλεί εκείνο το  ένδοξο παρελθόν. Σαν τους ξεπεσμένους αριστοκράτες, χρησιμοποιούμε ως σημείο αναφοράς της ύπαρξής μας εκείνο το παρελθόν, οχυρωνόμαστε πίσω απ' αυτό μετά από κάθε αποτυχία μας και σε κάθε διαφορά μας με οποιοδήποτε άλλο κράτος, το πουλάμε ως τουριστικό προϊόν έτσι όπως είναι, τα αρχαία ερείπια και το περιεχόμενο των μουσείων, χωρίς την παραμικρή προσπάθεια προσαρμογής της χώρας μας στη σύγχρονη τουριστική πραγματικότητα και γενικά νομίζουμε ότι αυτό το παρελθόν αρκεί για μας τρέφει και στο μέλλον και να κάνει τους άλλους να μας σέβονται.

Η πραγματικότητα είναι φυσικά πολύ πιο σκληρή, στο σύγχρονο κόσμο πρέπει να αποδεικνύεις καθημερινά τη δική σου αξία, αλλά το χειρότερο είναι ότι αυτή η προγονοπληξία μάς έχει κάνει να υποτιμούμε τις δικές μας δυνατότητες και να απαξιώνουμε τις δυνατότητες οποιουδήποτε αξιόλογου συμπατριώτη μας. Όχι πως αυτό δεν γινόταν και από τους αρχαίους Έλληνες (είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός προσωπικοτήτων της αρχαιότητας που εμείς τιμούμε ως σημαντικούς Έλληνες και οι οποίοι στην εποχή τους... εξορίστηκαν από τους συμπατριώτες τους!), αλλά σ' εμάς έχει ξεπεράσει κάθε όριο, ακριβώς επειδή υπάρχει η σύγκριση με την αρχαιότητα. Αφού ο τάδε επιστήμονας, συγγραφέας, καλλιτέχνης, πολιτικός δεν είναι ο σύγχρονος Δημόκριτος, Πλάτωνας, Ηρόδοτος, Ικτίνος, Περικλής κλπ., τότε είναι... για τα μπάζα! Και φυσικά μόλις αυτός βγει έξω, ξεχωρίζει και τον παραδέχονται οι ξένοι, οπότε εκ των υστέρων αναγκαζόμαστε να τον παραδεχτούμε κι εμείς!

Αυτό μας έχει κάνει να πάσχουμε ταυτόχρονα από ένα -φανερό- κόμπλεξ ανωτερότητας βασισμένο στους προγόνους μας («εμείς δώσαμε τα φώτα στην υπόλοιπη Ευρώπη, άρα μας χρωστάνε εσαεί») κι ένα -κρυφό- κόμπλεξ κατωτερότητας, βασισμένο στην έλλειψη αυτοεκτίμησης για τις δικές μας δυνατότητες σε σύγκριση με εκείνες των προγόνων μας. Και όμως, ακριβώς όπως έχουμε τα ίδια ακριβώς ελαττώματα με εκείνους, που οδήγησαν άλλωστε σ' ένα σωρό καταστροφές και τελικά στο μαρασμό του ελληνισμού σ' ένα μικρό έθνος 11 εκατομμυρίων ανθρώπων, έχουμε και τις ίδιες αρετές με εκείνους (φαντασία, δημιουργικότητα, προσαρμοστικότητα και ευελιξία, κοινωνικότητα κλπ.) και όταν αποφασίζουμε να τις αξιοποιήσουμε, καταφέρνουμε πολύ περισσότερο απ' όσα περιμένουν οι άλλοι από εμάς (αλλά κι εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας). Και γι' αυτό δεν έχει νόημα να υποτιμούμε οτιδήποτε γίνεται εδώ και να πιστεύουμε ότι οι ξένοι τα καταφέρνουν καλύτερα (αλλά οι πρόγονοί μας θα τα κατάφερναν... ακόμα καλύτερα από εκείνους!)

Οι επικείμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου και το φιάσκο που αποκαλύφθηκε στον τομέα της ασφάλειας (η ιδιωτική εταιρεία που ανέλαβε το έργο, δήλωσε λίγες μέρες πριν τους αγώνες αδυναμία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της!), όπως και το -λιγότερο γνωστό, αλλά εξίσου εντυπωσιακό- φιάσκο στον τομέα των μετακινήσεων (ξένοι αθλητές εγκλωβίστηκαν για 2 ως και 4 ώρες στην κίνηση από το αεροδρόμιο μέχρι τον προορισμό τους στο Λονδίνο, ενώ οι ίδιοι οι Άγγλοι εκφράζουν αμφιβολίες για την επιτυχία των «ολυμπιακών λωρίδων» στους δρόμους) είναι μια καλή ευκαιρία για μερικές συγκρίσεις, μια είναι πρόσφατη η δική μας εμπειρία. Ε, λοιπόν, στην πόλη με τις πιο ανεπαρκείς υποδομές και τους πιο απείθαρχους οδηγούς στην Ευρώπη (ίσως και στον κόσμο!) καταφέραμε να δημιουργήσουμε εγκαίρως τους δρόμους και τα μέσα μαζικής μεταφοράς που χρειαζόταν και καταφέραμε να λειτουργήσουν με άψογο τρόπο οι ολυμπιακές λωρίδες, ώστε να γίνονται όλες οι μετακινήσεις χωρίς το παραμικρό πρόβλημα, με αυτούς τους απείθαρχους οδηγούς να τις σέβονται λες και ήταν... Σκανδιναβοί! Και στον τομέα της ασφάλειας, με όλα τα προβλήματα για τα οποία γκρινιάζουμε χρόνια τώρα, ποτέ δεν φτάσαμε στο σημείο της ξεφτίλας να ζητήσουμε τη βοήθεια του στρατού, όπως έκαναν οι Άγγλοι, ούτε είχαμε πρόβλημα να βρούμε και να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό που χρειαζόταν (γι' αυτό άλλωστε και όλα κύλησαν άψογα και οι ξένοι ακόμα τους θυμούνται εκείνους του αγώνες). Θα θυμίσω επίσης, ότι στη χώρα των μεγαλύτερων ίσως εγωιστών... του πλανήτη, όπου ο εθελοντισμός είναι ανέκδοτο και η κοινή δράση επιστημονική φαντασία, καταφέραμε να βρούμε περισσότερους εθελοντές απ' όσους χρειαζόμαστε και να διεκπεραιώσουμε τα πάντα στην εντέλεια.

Η εξήγηση είναι απλή. Ο Έλληνας χρειάζεται κίνητρο. Και κίνητρο δεν είναι γι' αυτόν μόνο το κέρδος, αλλά και το φιλότιμο, με την έννοια ότι πρέπει πρώτα να πειστεί ότι αυτό που καλείται να κάνει είναι πράγματι σημαντικό, ότι θα έχει πράγματι θετικές επιπτώσεις στο σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο σε λίγους επιτήδειους κι ότι αυτά που άκουσε στα λόγια ανταποκρίνονται σ' εκείνα που θα γίνουν στην πράξη. Αν πειστεί γι' αυτό, βγάζει στην επιφάνεια όλες τις αρετές του και τότε δεν μπορεί κανείς να τον συναγωνιστεί σε αποτελεσματικότητα. Συγκρίνετε λοιπόν στις επόμενες εβδομάδες, όχι μόνο σε επίπεδο βιτρίνας (όπου σημαντικό ρόλο παίζει το χρήμα), αλλά σε επίπεδο λειτουργίας και αποτελεσματικότητας, τους Ολυμπιακούς Αγώνες της μικρής Ελλάδας και αυτούς της πλούσιας και ισχυρής γηραιάς Αλβιώνας και θα διαπιστώσετε ότι πρέπει να αρχίσουμε να έχουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις των νέων Ελλήνων και ν' αφήσουμε επιτέλους τους αρχαίους στην ησυχία τους...